رتبه‌بندی ۱۳۴ اقتصاد جهان در شاخص رشد فراگیر

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، تولید ناخالص داخلی سرانه یا درآمد سرانه نزدیک به هشت دهه است که معیار اصلی رفاه کشورها به شمار می‌رود. با این حال افزایش تولید اقتصادی لزوماً به معنای توزیع عادلانه منافع یا دستیابی به رشد پایدار نیست.

در این راستا، موسسه تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) از سال ۲۰۲۲ «شاخص رشد فراگیر» را معرفی کرده است. این شاخص علاوه بر تولیدناخالص داخلی سرانه، داده‌های مربوط به شرایط زندگی، برابری و پایداری زیست‌محیطی را نیز مدنظر قرار می دهد. در سال جاری، این شاخص به ۱۳۴ کشور گسترش یافته که در مجموع ۹۵ درصد جمعیت جهان و ۹۷ درصد تولید جهانی را پوشش می‌دهد.

بر اساس آخرین داده‌های منتشر شده توسط موسسه آنکتاد، همچنان شکاف قابل‌توجهی میان اقتصادهای توسعه‌یافته و در حال توسعه وجود دارد. کشورهای پیشرفته به طور متوسط نزدیک به دو برابر کشورهای در حال توسعه در شاخص رشد فراگیر امتیاز کسب می کنند. سه کشور لوکزامبورگ، نروژ و دانمارک در صدر لیست قرار دارند و تنها دو کشور در حال توسعه، سنگاپور و امارات متحده عربی، توانسته‌اند به جمع ۳۰ کشور نخست راه یابند.

درحال حاضر برخی از کشورها درحال پر کردن فاصله ی بین کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه هستند. سنگاپور در بخش کیفیت زندگی امتیاز چشمگیر ۹۷.۱ کسب کرده است. شیلی، تایلند، امارات و اروگوئه نیز با امتیاز بالای ۸۰ به میانگین کشورهای توسعه‌یافته نزدیک شده‌اند. در حوزه برابری، کشورهایی چون امارات (۹۱.۴)، بلاروس (۸۷.۴)، آذربایجان (۷۳.۷) و چین (۷۱.۴) حتی از میانگین کشورهای پیشرفته (۷۳.۵) نیز امتیاز بالاتری کسب کرده اند. 

داده ها نشان می دهند که کشورهای توسعه‌یافته تقریباً دو برابر کشورهای در حال توسعه پسماند سرانه تولید می‌کنند. 

مثلا هر فرد در لوکزامبورگ سالانه حدود ۷۶۰ کیلوگرم زباله شهری تولید می‌کند، در حالی که این رقم در لائوس تنها ۵۰ کیلوگرم است (بیش از ۱۵ برابر). با این حال کشورهایی همچون ژاپن و کره جنوبی ثابت کرده‌اند که حتی با رشد بالا و تراکم جمعیت، مدیریت مؤثر زباله امکان‌پذیر است. 

به طور کلی، شاخص رشد فراگیر آنکتاد نشان می‌دهد که رفاه واقعی به عواملی همچون کیفیت زندگی، برابری اجتماعی و مدیریت منابع طبیعی نیز وابسته است.