مجرد بودن؛ انتخاب است یا اجبار؟!

به گزارش برنا؛ با توجه به وجود انسان های گوناگون با علایق و سبک زندگی جداگانه در جامعه، پیچیدن یک نسخه مشخص برای همه افراد کار غیر معقولی به نظر می رسد زیرا هر شخصی برای زندگی شرایط متفاوتی دارد؛ اما بحث مجردن ماندن یا ازدواج کردن یک بحث کلی است و می‌توان گفت بیشتر اشخاص میل به جفت بودن دارند اما ملاک و معیار هر کسی برای انتخاب همسر با دیگری بسیار متفاوت است.

برخی از پژوهش‌های بین‌الملی نشان می‌دهد که زندگی متاهلی از مجردی بهتر است اما برخی از روانشناسان با این موضوع موافق نیستند و می‌گویند که از نظر علمی نمی‌توان گفت که زندگی متاهلی حتما از زندگی مجردی بهتر است زیرا در برخی از مواقع و در بعضی از جوامع می‌بینیم که مجردها گوی رقابت را از متاهل‌ها می‌ربایند و در زندگی شاد و موفق‌ترند.

هیچ تضمینی برای اینکه بگوییم ازدواج کردن در بلندمدت زندگی شادی را برای فرد به دنبال دارد وجود ندارد، اگر به دوستان و آشنایان اطرافمان نگاهی بیندازیم افرادی را میبینیم که در دوران مجردی زندگی شاد و سرزنده‌ای داشته‌اند و بعد از چند سال متاهل شدن دچار نوعی روزمرگی و زندگی تکراری شده و دیگر آن طراوت و شادابی گذشته را ندارند.

نمی توان گفت که ازدواج حتما انسان را به مقصد خوشبختی می‌رساند؛ با نگاهی به دوستان مجرد خود می بینیم که زوایای گوناگونی از زندگی مجردها بهتر و پربازده‌تر از زندگی متاهل‌ هاست، اگر بخواهیم مثال بزنیم می‌توانیم بگوییم که مجردها وقت آزاد بیشتری برای سر زدن به خانواده یا بودن با دوستانشان نسبت به متاهل ها دارند و در یک کلام می‌توان گفت مجردها در تعیین سرنوشتشان خود مختارند و در افزایش رشد و توسعه فردی نقش پررنگ‌تری نسبت به متاهل‌ها دارند.

حال که به بعضی از مزایای مجردی اشاره کردیم بد نیست جنبه‌های مثبت متاهل بودن را نیز بیان کنیم و برای مثال می‌توان گفت که در برخی از تحقیقات آمده که متاهل‌ها نسبت به مجردها از بیماری‌های مختلف در امانند یا مثلا از نظر روانی سلامت بیشتری دارند.

با وجود تمام تناقضات درباره بهتر بودن زندگی مجردی یا متاهلی شنونده باید عاقل باشد، شخص باید اول از همه خود را بشناسد و بداند از زندگی چه می خواهد؟ آیا با کسی احساس خوشبختی می‌کند یا در تنهایی خود بهتر می‌تواند شکوفا شود؟ سوالات زیاد دیگری در این مورد وجود دارد که در این گزارش سعی داریم به برخی از آنها جواب دهیم.

آیا زندگی مجردی ترس دارد؟

انتخاب سبک زندگی مجردی برای برخی از افراد به معنای داشتن آزادی کامل است اما برای برخی دیگر تنهایی و انزوا را در پی دارد؛ افرادی هستند که برای فرار از قبول مسئولیت و شانه خالی کردن از چالش‌های زندگی متاهلی مجرد ماندن را ترجیح می‌دهند، ازدواج یک سیر و روند تکاملی بشر برای بقا است و بسیاری از نیازهای انسان با ازداوج برطرف می‌شود.

اما برخی از افراد بر این باورند که ازدواج تنها راه برطرف کردن تمام نیازهای یک شخص نیست؛ مجرد ماندن یا ازدواج کردن سلیقه و انتخاب هر شخص است اما بد نیست بدانید که اگر کلیت ماجرا را بخواهیم این است که عوارض مجرد ماندن از چالش‌ها و سختی‌های متاهلی بییشتر است.

با نگاهی دقیق‌تر به داستان ازدواج، موضوع دیگری نیز روشن می‌شود، زمان ازدواج برای هرکس متفاوت است؛ برخی دوره‌های زندگی برای بعضی از ما با مجردی بهتر می‌گذرد و بعضی دوره‌ها هم با ازدواج بهتر خواهد شد، مثلا برخی افرادی که همسر خود را از دست داده‌اند و از زندگی متاهلی‌شان رضایت زیادی داشته‌اند بعد از فقدان همسر خود دیگر به‌دنبال ازدواج‌ نیستند و دوست دارند فصل تازه زندگی‌شان را به صورت مجردی سپری کنند.

برخی زندگی مجردی را انتخاب می کنند و به نوعی از قبول بعضی مسئولیت هایی که در زندگی متاهلی وجود دارد شانه خالی می کنند و می توان گفت که آزادی عمل فردی بیشتری دارند اما احساس تنهایی یا انزوا، فشارهای اجتماعی و فرهنگی، کمبود حمایت عاطفی، احساس ناامنی در مواقع اضطراری و کمبود صمیمیت فیزیکی و عاطفی از عوارض مجرد ماندن در دراز مدت است.

مجردی خوب است یا متاهلی؟

اینکه مجردی بهتر است یا متاهلی به شرایط، نیازها، اهداف و ارزش های هر فرد بستگی دارد و هر ۲ وضعیت مزایا و چالش های خاص خود را دارند؛ از مزایای مجردی می توان به آزادی و استقلال در تصمیم گیری های شخصی بدون نیاز به هماهنگی با شریک زندگی اشاره کرد.

دیگر مزیت مجردی وجود فرصت های رشد فردی است به گونه ای که تمرکز بر توسعه مهارت ها، تحصیلات یا اهداف شغلی در زمان مجردی ممکن است بیشتر از زمان متاهلی باشد؛ انعطافپذیری و امکان سفر، تغییر محل زندگی یا تجربه های جدید بدون محدودیت نیز دیگر مزیت این دوران است.

اما از مزایای متاهلی می توان به حمایت عاطفی یعنی همراهی در لحظات سخت و شادی ها اشاره کرد؛ دیگر مزیت متاهلی اشتراک مسئولیت هاست به تعبیری تقسیم کارهای روزمره، مالی و تربیتی (در صورت داشتن فرزند) و یکی دیگر از مزیت های مهم در دوران متاهلی پیوند عمیق بین زوجین است یعنی تجربه عشق و صمیمیت پایدار با شریک زندگی.

نکات مهم برای انتخاب زندگی مجردی یا متاهلی می توان به انتخاب شخصی، آمادگی ذهنی و فشارهای اجتماعی اشاره کرد؛ برخی افراد در تنهایی احساس رضایت می کنند در حالی که برخی دیگر به همراهی نیاز دارند؛ موفقیت ازدواج به بلوغ عاطفی، تعهد و توانایی حل تعارض ها بستگی دارد و گاهی انتظارات جامعه یا خانواده ممکن است بر تصمیم گیری تأثیر بگذارد، اما انتخاب نهایی باید با توجه به خواسته های خود فرد باشد.

هیچ پاسخ جهانی برای این پرسش وجود ندارد که آیا زندگی مجردی بهتر است یا متاهلی، مهم این است که فرد با شناخت از خود و نیازهایش مسیری را انتخاب کند که به او آرامش و رضایت بدهد؛ چه مجرد بماند و چه ازدواج کند کلید خوشبختی در پذیرش انتخاب خود و تلاش برای ساختن زندگی معنادار است؛ موفقیت در زندگی متاهلی به انتخاب آگاهانه، اشتراک ارزش ها و تمایل هر دو طرف برای سرمایه گذاری بر روی رابطه بستگی دارد.

مزایای زندگی متاهلی چیست؟

زندگی متاهلی مزایای متعددی دارد که می توانند بر اساس فرهنگ، ارزش های فردی و شرایط زندگی متفاوت باشند؛ حمایت عاطفی و همراهی همیشگی باعث کاهش احساس تنهایی، اشتراک احساسات، عشق و صمیمیت می شود.

از خصوصیات این موارد می توان به حضور همیشگی یک همراه که در شادی ها، غم ها و چالش ها احساس امنیت و تعلق ایجاد می کند اشاره کرد؛ همچنین امکان بیان آزادانه افکار، ترس ها و آرزوها با فردی قابل اعتماد باعث تقویت سلامت روان می شود.

مزیت دیگر زندگی متاهلی رشد شخصیتی و مسئولیت پذیری در فرد است به گونه ای که باعث یادگیری و سازگاری می شود؛ زندگی مشترک به افراد می آموزد چگونه با تفاوت ها کنار بیایند و از طریق گفتگو مشکلات خود را حل کند، همچنین مسئولیت پذیری، مدیریت امورخانه، برنامه ریزی مالی و مراقبت از همسر یا فرزندان بلوغ عاطفی و اجتماعی را در فرد افزایش می دهد.

ثبات اجتماعی و خانوادگی از دیگر مزایای متاهل شدن است؛ تأیید اجتماعی یعنی در بسیاری از فرهنگ ها، ازدواج به عنوان یک نهاد مورد احترام شناخته می شود و موقعیت اجتماعی فرد را تثبیت می کند پس تشکیل خانواده، فرزندآوری و پرورش نسل بعدی برای بسیاری از افراد حس هدفمندی و ادامه میراث خانوادگی را ایجاد می کند؛ ازدواج اغلب روابط با خانواده های دو طرف را تقویت کرده و حمایت عاطفی و عملی بیشتری فراهم می کند.

یکی از مزایای ازدواج بحث رشد اقتصادی و مالی است، هزینه هایی مسکن، خوراک، پوشاک و دیگر نیازها بین دو نفر تقسیم و در نتیجه فشار مالی کاهش می یابد؛ در صورت بیکاری، بیماری یا مشکلات مالی وجود یک شریک زندگی خوب می تواند امنیت مالی را افزایش دهد.

همچنین دسترسی به منابع دوگانه یعنی درآمد دو نفر، پس انداز و سرمایه گذاری را آسان تر می کند و امکان برنامه ریزی بلندمدت (مانند خرید خانه یا خودرو) برای آنها فراهم می شود.

مزیتی که بارها در مجامع بین المللی به اثبات رسیده است بهبود سلامت جسمی و روانی پس از ازدواج است؛ مطالعات نشان می دهد افراد متاهل معمولا طول عمر بیشتری دارند، کمتر به بیماری های مزمن دچار می شوند و سبک زندگی سالم تری در پیش می گیرند.

حمایت های همسر در شرایط سخت، سطح کورتیزول (هورمون استرس) را کاهش می دهد و همسران اغلب یکدیگر را به ورزش، تغذیه سالم و مراجعه به پزشک ترغیب می کنند از این رو طول عمر افراد متاهل بیشتر از مجردهاست.

در زندگی متاهلی برعکس زندگی مجردی کارهای روزمره بین زن و مرد تقسیم می شود؛ تقسیم مسئولیت های خانه، تربیت فرزندان یا مراقبت از والدین سالخورده فشار را روی یک نفر کاهش می دهد؛ زوجین معمولا در زمینه های مختلف (مثلا یکی در مدیریت مالی و دیگری در کارهای فنی) مهارت دارند که زندگی را برای طرفین ساده تر می کند زیرا آنها مکمل یکدیگرند.

تجربه عشق پایدار و عمیق از دیگر مزیت های زندگی متاهلی است؛ با گذشت زمان رابطه از هیجان اولیه به یک پیوند عمیق مبتنی بر احترام، اعتماد و وفاداری تبدیل می شود، همسران می توانند در کنار هم به اهداف شخصی خود دست یابند و یکدیگر را تشویق کنند.

تمام موارد مثبتی که درباره مزیت زندگی متاهلی گفته شد منوط به انتخاب یک فرد سالم از تمام جهات است؛ انتخاب فردی سالم برای زندگی می تواند احترام متقابل و ارتباط موثر را به بهترین شکل محقق کند؛ ازدواج به خودی خود تضمین کننده خوشبختی نیست و نیازمند تلاش، فداکاری و انعطافپذیری طرفین است؛ مزایای ذکر شده ممکن است برای همه افراد یکسان نباشد و به عوامل فرهنگی، شخصیتی و شرایط زندگی بستگی دارد.

گرایش به تجرد در مقابل تمایل به تاهل نشان‌دهنده پیچیدگی‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی است

یونس اکبری دکترای جامعه‌شناسی و مدرس دانشگاه گفت: در جامعه‌شناسی، گرایش جوانان به تجرد و ترویج تاهل به عنوان عوامل مهم در شکل‌گیری ساختار اجتماعی و سلامت روانی فرد مورد توجه قرار می‌گیرند.

وی با بیان اینکه عوامل موثر بر گرایش جوانان به تجرد شامل تغییرات فرهنگی، اقتصادی و تحولات اجتماعی است و در دهه‌های اخیر شاهد آن هستیم، ادامه داد: به‌ویژه در جوامع مدرن افزایش سطح تحصیلات، اشتغال و استقلال فردی سبب شده است که بسیاری از جوانان در مرحله انتخاب زندگی مستقل قرار گیرند و از ویژگی‌های سنتی خانواده‌گرایی فاصله بگیرند.

این جامعه شناس و مدرس دانشگاه افزود: تغییر در ارزش‌ها و نگرش‌های فرهنگی مانند تمرکز بر فردگرایی و آزادی شخصی، نقش مهمی در کاهش تمایل به ازدواج سریع یا تشکیل خانواده دارد.

اکبری گفت: از سوی دیگر تاهل و تشکیل خانواده به عنوان فاکتورهای مثبت بر سلامت اجتماعی و روانی فرد تأثیر بسزایی دارند؛ ازدواج و زندگی مشترک علاوه بر ایجاد امنیت اقتصادی و اجتماعی، احساس تعلق و هویت جمعی را تقویت می‌کنند.

وی با بیان اینکه ازدواج در رشد مهارت‌های اجتماعی، کاهش اضطراب و افزایش حس حمایت و همبستگی نقش مهمی دارد، بیان کرد: افراد متاهل معمولا در مقابل استرس‌ها و چالش‌های زندگی، انعطاف‌پذیرتر عمل می‌کنند و سطح رضایت‌مندی از زندگی بالاتری دارند.

این مدرس دانشگاه گفت: مهم‌تر از همه ازدواج می‌تواند منبع توسعه ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی باشد که در نهایت به تقویت انسجام اجتماعی کمک می‌کند.

اکبری افزود: در کل گرایش به تجرد در مقابل تمایل به تاهل نشان‌دهنده پیچیدگی‌های فرهنگی، اقتصادی و روانی است که هر جامعه بر آن تاثیر می‌گذارد؛ در حالی که تجرد می‌تواند فرصت‌هایی برای استقلال و رشد فردی فراهم کند تاهل و خانواده‌گرایی نقش مهمی در سلامت روانی، احساس امنیت و انسجام اجتماعی ایفا می‌کنند.

وی گفت: سیاست‌گذاری‌های اجتماعی باید به گونه‌ای باشد که تعادل و انعطاف لازم برای پاسخگویی به نیازهای نسل جوان را فراهم کند و ارزش‌های مثبت خانواده و ازدواج را در کنار احترام به آزادی فردی ترویج دهد.