دو جمله برای ورود به اسلام، یک قلب برای مسیحی شدن و یک عمر آموزش برای یهودی شدن!

شایانیوز– در تاریخ ادیان، مسأله گرویدن به یک دین تازه یا تغییر هویت دینی همیشه جایگاهی حساس داشته است. برخی ادیان دعوتی برون‌دینی دارند و با روی باز پذیرای تازه‌واردان هستند، حال آنکه برخی دیگر، بیشتر بر حفظ جماعت موجود تمرکز می‌کنند و ورود بیگانه را دشوار می‌سازند. در مسیحیت، گرویدن اصولاً شدنی و پذیرفته‌ شده است؛ کافی است فرد ایمان خود به عیسی مسیح را به‌ عنوان نجات‌ دهنده اعلام کند تا مسیحی شناخته شود. در شاخه‌های کاتولیک و ارتدوکس، این ایمان با برگزاری مراسم تعمید تثبیت می‌شود که نماد پاکی و تولد دوباره است. در پروتستانتیسم، تأکید بر ایمان قلبی فرد و رابطه شخصی با خداوند بیشتر است و تشریفات کمتر اهمیت دارد. اسلام، در مقایسه، بسیار ساده‌تر و جهانی‌تر با مسئله برخورد می‌کند؛ هر انسانی، فارغ از نژاد، قوم یا ملیت، می‌تواند با اقرار به شهادتین، یعنی گواهی به یگانگی خداوند و رسالت پیامبر اسلام، وارد این دین شود، و این اقرار نه به تشریفات پیچیده نیاز دارد و نه به تأیید مقام خاص، بلکه صرفاً اخلاص و باور قلبی فرد اهمیت دارد. سایر ادیان بزرگ مانند هندوییسم و بودیسم نیز در برخی شاخه‌ها پذیرای تازه‌واردان‌اند، اما فرآیند آن یا بسیار نمادین و ساده است یا صرفاً جنبه فرهنگی و معنوی دارد و الزاماً به معنای عضویت رسمی در یک نهاد دینی شناخته نمی‌شود. اما در مورد آیین یهود، ماجرا کاملاً متفاوت است.

یهودیت: دینی قومی با ساختاری خاص

یهودیت از جهاتی با اسلام و مسیحیت متفاوت است، زیرا علاوه بر آنکه یک دین محسوب می‌شود، نوعی هویت قومی و فرهنگی هم به شمار می‌آید. طبق سنت تلمودی، یهودی کسی است که از مادری یهودی متولد شده باشد. این تعریف موجب می‌شود که یهودیت اساساً دینی بسته تلقی شود و بر خلاف اسلام و مسیحیت، به ‌طور فعال به دعوت دیگران نمی‌پردازد. با این حال، امکان گرویدن به یهودیت وجود دارد، اما مسیر آن طولانی، دشوار و مشروط به پذیرش همه‌جانبه قوانین دینی است. اصطلاحات خاص یهودی در اینجا نقش پررنگی دارند: شبات (Shabbat) که روز استراحت و پرهیز از کار است و از غروب جمعه تا شب شنبه ادامه دارد، کوشر (Kosher) که مجموعه قوانین غذایی سختگیرانه یهودی است و حتی بر کوچک‌ترین جزئیات تغذیه نظارت دارد، و میکوه (Mikveh) که غسل تطهیر برای پاکی روح و جسم است، تنها نمونه‌هایی از سبک زندگی سختگیرانه‌ای هستند که فرد تازه‌وارد باید بپذیرد. همچنین، دادگاه دینی یا بِت دین (Beit Din) که متشکل از سه خاخام معتبر است، مرجع نهایی تأیید یا رد گرویدن محسوب می‌شود. بدون این تأیید، هیچ فردی به عنوان یک یهودی به‌ رسمیت شناخته نمی‌شود، حتی اگر همه مناسک را انجام داده باشد ملتزم عملی باشد.

 شیوه‌های عملی گرویدن به مسیحیت و یهودیت

در مسیحیت، گرویدن عموماً با یک لحظه ایمان آغاز می‌شود؛ فرد در برابر جامعه یا در خلوت خود، اعتقاد به عیسی مسیح را اعلام می‌کند. در شاخه‌های کاتولیک و ارتدوکس، این ایمان با غسل تعمید تثبیت می‌شود که اغلب توسط کشیش یا اسقف انجام می‌گیرد. فرد پس از آن موظف است در کلیسا حضور یابد، در آیین عشای ربانی شرکت کند و اصول اخلاقی و تعالیم کلیسایی را رعایت نماید. در پروتستانتیسم (مسیحیت پروتستان)، گرچه غسل تعمید هم وجود دارد، اما بیشتر به‌ عنوان نمادی از ایمان فردی تلقی می‌شود تا شرط الزامی نجات از ابلیس و ورود به آغوش مسیحیت.

در یهودیت، شیوه گرویدن بسیار مفصل‌تر است. ابتدا فرد باید تحت آموزش منظم قرار گیرد که ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد و شامل مطالعه تورات، تلمود، تاریخ یهود و شیوه زندگی مذهبی باشد. سپس فرد باید عملاً نشان دهد که می‌تواند سبک زندگی یهودی را در عمل رعایت کند؛ از اجرای شبات گرفته تا پایبندی به رژیم غذایی کوشر. پس از این مرحله، فرد به دادگاه دینی یا Beit Din معرفی می‌شود. سه خاخام حاضر در این دادگاه نه تنها دانش و تعهد فرد را ارزیابی می‌کنند، بلکه انگیزه‌های او را نیز به ‌دقت می‌سنجند تا اطمینان یابند که این تصمیم ناشی از ایمان واقعی است، نه فشار اجتماعی یا انگیزه‌های مادی. اگر Beit Din فرد را شایسته بداند، نوبت به میکوه می‌رسد؛ یعنی غسل کامل در آب جاری یا استخر مخصوصی که از نظر دینی پاک است. برای مردان، ختنه نیز بخش جدانشدنی این مسیر است، مگر اینکه قبلاً انجام شده باشد. ختنه یکی از اصول اعتقادی مهم برای تمام یهودیان به ویزه یهودیان ارتدکس است و کسی هم که بخواهد به این دین وارد شود باید این اصل و رکن اساسی را بپذیرد. تنها پس از گذراندن این مراحل و تأیید رسمی خاخام‌ها، فرد رسماً درون جامعه یهودی پذیرفته می‌شود و از آن پس همانند یک یهودی مادرزاد، موظف به رعایت تمام قوانین دینی و اجتماعی خواهد بود. این مسیر نشان می‌دهد که یهودیت، برخلاف اسلام، در پذیرش تازه‌واردان محتاط، سختگیر و نهادی عمل می‌کند و گرویدن به آن نوعی آزمون چندلایه از ایمان، صداقت و توانایی فرد برای زندگی در چارچوب دقیق دینی است.

اصطلاحات کلیدی در یهودیت

شبات (Shabbat): روز استراحت هفتگی در یهودیت که از غروب جمعه آغاز و تا شب شنبه ادامه دارد. در این روز، یهودیان از انجام کارهای دنیوی خودداری می‌کنند.

کوشر (Kosher): اصطلاحی برای غذاهایی که مطابق با قوانین یهودی تهیه شده‌اند.

میکوه (Mikveh): غسل تطهیر که برای تطهیر روحی و جسمی استفاده می‌شود.

بِت دین (Beit Din): دادگاه دینی سه نفره که مسئول نظارت بر فرآیند گِیور و سایر مسائل دینی هستند.

جایگاه اسلام در میان ادیان

اسلام با رویکردی باز، جهانی و همه‌ شمول، تنها ایمان و اخلاص را شرط ورود می‌داند و درهای خود را به روی هر انسانی می‌گشاید. شهادتین نه تشریفات پیچیده دارد و نه به تأیید مقام خاص نیازمند است، بلکه پیوندی مستقیم میان فرد و خداوند برقرار می‌کند و همین ویژگی، اسلام را به نوعی به کامل‌ترین دین در پذیرش تازه‌واردان از هر فرهنگ و قومی تبدیل کرده است.

اسلام با ساختار ساده و در عین حال عمیق خود، راهی هموار برای پیوستن هر انسان به جامعه جهانی مسلمانان فراهم می‌کند و به تمام بشریت امکان می‌دهد تا با روی باز به جمع مؤمنان بپیوندند.