دود فریب؛ یک سبک زندگی که آرام‌آرام پانکراس را می‌سوزاند

باشگاه خبرنگاران جوان – پشت دود خاکستری سیگار، فریب خاموشی نهفته است؛ خاموشی‌ای که آرام‌آرام در عمق بدن ریشه می‌دواند و روزی جان می‌گیرد بی‌آنکه فرصتی برای نجات بگذارد. «سرطان پانکراس» از همین جنس است؛ بیماری‌ای که صدایش را دیر می‌شنویم، وقتی دیگر فریاد درمان به جایی نمی‌رسد.

در روزگاری که جوانان از سر ناآگاهی یا تقلید، دود را نشانه‌ بلوغ و تفریح می‌دانند و قلیان و سیگار به بخشی از مهمانی‌های روزمره بدل شده، پزشکان هشدار می‌دهند قاتلی آرام در کمین است.دود سیگار شاید لحظه‌ای آرامش بسازد، اما در سکوت، آتشی در جان می‌افروزد؛ آتشی که نامش «سرطان پانکراس» است، بیماری‌ خاموش و بی‌رحم که هر سال جان هزاران نفر را می‌گیرد. محمد رضایی، فوق‌تخصص گوارش و کبد بزرگسالان، در گفت‌و‌گو با فارس می‌گوید: بیش از نیمی از موارد سرطان پانکراس، با سیگار و سبک زندگی ناسالم ارتباط مستقیم دارد؛ اما هنوز بسیاری از مردم خطر را جدی نمی‌گیرند.وی بیان می‌کند: سیگار و فست‌فود، کم‌تحرکی و استرس مزمن، آرام‌آرام جای تغذیه‌ی سالم و آرامش روانی را گرفته‌اند و نتیجه‌اش نیز چیزی جز افزایش بیماری‌های مرگ‌بار نیست.  «سرطان پانکراس» نمونه‌ بارز این روند است؛ بیماری‌ای که بیش از نود درصد موارد آن از مجاری لوزالمعده منشأ می‌گیرد و در اغلب بیماران، زمانی تشخیص داده می‌شود که دیگر برای درمان قطعی دیر شده است.

چهره‌ پنهان سرطان پانکراس

سرطان پانکراس، به‌گفته‌ی متخصصان، یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان‌هاست. رضایی توضیح می‌دهد: این سرطان اغلب از سلول‌های مجرای پانکراس آغاز می‌شود و به دلیل قرار داشتن لوزالمعده در عمق بدن، معمولاً دیر تشخیص داده می‌شود. وی در ادامه بیان می‌کند: یرقان بدون درد، کاهش وزن یا دیابت ناگهانی در سنین بالا می‌تواند از نشانه‌های اولیه باشد، اما بیشتر بیماران وقتی به پزشک مراجعه می‌کنند که بیماری در مراحل پیشرفته است.فوق‌تخصص گوارش و کبد بزرگسالان می‌افزاید: سیگار مهم‌ترین عامل قابل پیشگیری است. نیکوتین و سموم دود سیگار، التهاب مزمن در بافت پانکراس ایجاد می‌کنند و به‌تدریج زمینه‌ی جهش سلولی و تومور را فراهم می‌سازند. چاقی، دیابت نوع دو و تغذیه‌ی پرچربی نیز این خطر را چند برابر می‌کنند.

جذابیت فریبنده‌ای که سلامت را تهدید می‌کند

در سال‌های اخیر، قلیان‌های شارژی با ظاهر رنگارنگ و طعم‌های میوه‌ای در میان جوانان رواج یافته‌اند، اما برخلاف تصور عمومی، بخار آن‌ها حاوی فلزات سنگین، نیکوتین و ترکیبات سرطان‌زا است که حتی در مقادیر کم به ریه و لوزالمعده آسیب می‌زند و مصرف مداوم، وابستگی شدید و خطر سرطان را افزایش می‌دهد. به گفته‌ مریم امینی، روان‌شناس بالینی، بسیاری از جوانان به دلیل اضطراب یا فشارهای اجتماعی، دود را راهی برای تخلیه موقت استرس می‌دانند، اما روان‌شناسان تأکید می‌کنند که ورزش، موسیقی، مطالعه یا فعالیت‌های مثبت می‌توانند همان حس رهایی را بدون آسیب به سلامت جسم و روان ایجاد کنند. قلیان‌های شارژی با جذابیت ظاهری‌شان، خطر پنهان و جدی برای نسل جوان دارند.

آموزه‌های دینی؛ نگاهی فراتر از جسم

در دل سخنان پزشکان، صدای آموزه‌های دینی ما نیز شنیده می‌شود.قرآن کریم می‌فرماید: وَلا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَهِ» (بقره/۱۹۵) و خود را با دست خویش به هلاکت میفکنید.

این آیه نه‌فقط درباره‌ی جنگ یا خطرهای بیرونی، بلکه درباره‌ی هر رفتاری‌ست که انسان را به نابودی جسمی و روحی نزدیک می‌کند. سیگار، قلیان، پرخوری یا کم‌تحرکی مصداق بی‌توجهی به این فرمان الهی‌اند.پیامبر اکرم (ص) نیز فرمودند: «إنَّ لِجَسَدِکَ عَلَیْکَ حَقًّا» بدن تو بر تو حقی دارد.سلامت، امانتی از سوی خداوند است؛ همان‌گونه که جان را از او گرفته‌ایم، موظف به پاسداری از آن نیز هستیم. غفلت از سلامت، نه فقط خطایی پزشکی، بلکه گناهی در حق خویش است.

«نه گفتن» به دود!

دود سیگار شاید لحظه‌ای چهره‌ خسته‌ جوانی را پنهان کند، اما در درونش شعله‌ای می‌سازد که خاموش نمی‌شود. سرطان پانکراس، همان شعله‌ی پنهان است؛ آرام، اما ویرانگر.در این جهان پرهیاهو، شاید تنها یک تصمیم ساده بتواند مرز میان مرگ و زندگی باشد: تصمیم به «نه گفتن» به دود.بدنی که از خداست، شایسته‌ پاکی است. و نَفَسی که بی‌دود بالا می‌رود، به خدا نزدیک‌تر است.

منبع: فارس