قهرمانانی که برای ایران دل به دریا زدند

باشگاه خبرنگاران جوان – از قدیم گفته‌اند ایران همیشه سرزمینی بوده که پشتش به کوه است و نگاهش به دریا. کشوری که هروقت موج‌های حملات دشمن در اقلیم‌اش بلند شده‌اند، مردمی داشته که بلدند جلوی آن سینه سپر کنند و دل به دریا بزنند. برای همین هم اگر کتاب قطور تاریخ ایران را ورق بزنید در هر دوره‌ای که مرزهای آبی کشور تهدید شده نام‌هایی از دل دریا برخاسته‌اند که نقش‌شان تا ابد با اسم سرزمین‌مان گره خورده. قهرمان‌هایی که روایت شجاعت‌شان نسل به نسل به گوش ما رسیده و میراث دلاوری‌شان از هزاران سال پیش تا به الان سینه به سینه در وجود قهرمان‌های این آب و خاک کاشته شده.

اگر نگاهی به تقویم بیندازید در تاریخ ۷ آذر به روز نیروی دریایی در ایران خواهید رسید. روزی که بهانه خوبی است تا از دل تاریخ و میان همه سربازهای کوچک و بزرگی که روزی جانشان را فدای مرزهای سرزمین‌شان کرده‌اند به روایت قصه قهرمان‌های تاریخ‌سازی برسیم که با وجود بزرگی نام‌شان کمتر کسی از داستان حماسه‌سازی‌شان خبر دارد از تاریخ باستان گرفته تا جنگ هشت ساله ایران با رژیم بعث عراق. رزمنده‌هایی که با وجود همه تفاوت‌شان یک نقطه مشترک بزرگ داشته‌اند آن هم اینکه روزی از روزهای تاریخ به عشق میهن سینه سپر کرده‌اند و برای دفاع از ایران دل به دریا زده‌اند.

آرتمیس اولین زن دریاسالار ایران

اگر بخواهید لا به لای قهرمانان دریایی ایران باستان نگاه کنید برخلاف تصور رایج به نخستین نامی که خواهید رسید آرتمیس خواهد بود. زنی که نه فقط در ایران بلکه در دنیا به لقب نخستین زن دریاسالار جهان رسیده است. کسی که درباره روایت قهرمانی‌هایش اما و اگرهای زیادی گفته‌اند اما با این وجود در برخی از منابع تاریخی نام او ذکر شده و حتی هرودت مورخ مشهور جهانی؛ آرتمیس را به عنوان یک فرمانده زن ایرانی ستوده و درباره او این طور گفته که هیچکدام از فرماندهان ایرانی به اندازه او به خشایارشا کمک نکرده و مشاوره‌های درست و حساب شده نداده است.

اما داستان فرماندهی بزرگ این دریانورد به نبرد سالامیس در ۴۸۰ سال پیش از میلاد بر می‌گردد؛ زمانی که او به عنوان فرمانده نیروی دریایی ایران شناخته می‌شده. یکی از کارهای هوشمندانه آرتمیس در نبرد با یونانیان این بود که او درست در لحظاتی که کار داشت به بن‌بست می‌خورد و دشمن به دنبال گیرانداختن آرتمیس بود این زن شجاع ایرانی حیله‌ای به کاربرد و دستور داد تا یکی از کشتی‌های ایرانی را غرق کنند تا سپاه یونان گمان کند با یک نیروی خودی طرف است تا جایی که این حقه کارساز شد و نظامیان یونان از مسیر خود بازگشته و در جایی دیگر به دنبال فرمانده نیروی دریایی ایران گشتند.

وحشت استعمارگران هلندی و پرتغالی از میرمهنای ایرانی

اگر الان همه ما تغییر نام خلیج فارس را یک خط قرمز پررنگ ملی و میهنی می‌دانیم شاید بزرگترین علت آن این است که طی قرن‌های مختلف جان‌های زیادی در دوره‌های گوناگون فدا شده‌اند تا خلیج فارس، همچنان فارس باقی بماند. میرمهنّا نقطه اوج سنت قهرمانی محلی در جنوب ایران است که در دریا حافظ منافع ایران بوده، او کسی است که در قرن هجدهم میلادی، در دوره‌ای که پرتغالی‌ها، هلندی‌ها و انگلیسی‌ها هرکدام سهمی از خلیج فارس می‌خواستند، با نیروهای محدود و قایق‌های سبک محلی وارد میدانی شد که رقیبانش ناوهای سنگین اروپایی بودند. میرمهنا در سال ۱۱۱۴ شمسی در زمان پادشاهی کریم خان زند در بوشهر به دنیا آمد مهمترین کار میرمهنا طی حیاتش که از او یک قهرمان بومی ساخت این بود که او توانست استعمارگران هلندی را از جزیره خارک بیرون کند. می‌گویند او به قدری دلاورانه به جنگ با دولتهای استعمارگر می‌پرداخت که آنها با ترس و حشت مدام از کشورهای خود درخواست کمک داشتند.

ویلمفلور، مورخ هلندی درباره میرمهنا این‌طور می‌نویسد: «یک کشتی هلندی از بصره به سوی خارک آمد و هلندیان خارک ۲ کشتی جنگی گالیوت خود را به استقبال و اسکورت آن کشتی فرستادند، تا به زعم خود از گزند حملات میرمهنا که در خارکو بود محافظت کنند، اما میرمهنا و افرادش با حمله برق آسا نه تنها کشتی باری یادشده بلکه ۲ کشتی جنگی هلندی را به تصرف خود درآورده و ۴۰ سرنشین اروپایی و ۱۸ ملوان محلی آن را به اسارت گرفتند.»

نادر مهدوی کسی که کابوس امریکایی‌های در خلیج فارس شد

اگر از دوره‌های تاریخی و قرن‌های دور به زمان‌های نزدیک‌تر بیاییم می‌توانیم روایت‌های شگفت انگیزی از نیروهای ایرانی برای مراقبت از خاک ایران پیدا کنیم. یکی از این قهرمان‌ها جوانی است به نام شهید نادر مهدوی کسی که روایت جانفشانی‌اش به سال‌های پایانی جنگ برمی‌گردد؛ یعنی زمانی که خلیج فارس برای ایران حسابی ناامن شده بود چون کویت بخشی از خاکش و عربستان آسمانش را در اختیار صدام قرار داده بود تا آنها به راحتی سکوهای نفتی ایران را مورد هدف قرار دهند و ناوهای آمریکایی آزادانه در آن محدوده رفت و آمد داشته باشند.

وقتی خبر این گستاخی دشمن به گوش امام خمینی (ره) می‌رسد امام در جواب تنها به یک جمله بسنده می‌کند و می‌گوید: «اگر من بودم، می‌زدم» وقتی این حرف امام به گوش نادر مهدوی که در آن زمان فرمانده ناوگروه دریایی ذوالفقار بوده می‌رسد آنها برای ادب کردن دشمن دست به کار می‌شوند برای همین وقتی در سال ۶۶ اولین کاروان از نفتکش‌های کویتی آن هم با پرچم آمریکا و اسکورت کامل نظامی توسّط ناوگان جنگی ایالات متحده حرکت می‌کردند. نفتکش کویتی الرخا با نام بریجتون در خلیج فارس در اثر برخورد با مین‌های کاشته شده توسط نادر مهدوی و یارانش منفجر می‌شود و همین اتفاق باعث شد تا هیبت و هیمنه زورگویی آمریکا بعد از مدتها نه فقط در منطقه بلکه در دنیا شکسته شود و مسیرهای تردد شناورها و سکوهای نفتی ایران در اوج بحران‌ها همچنان قابل حفاظت باشد.

محمد ابراهیم همتی و تاریخ سازی در عملیات مروارید

می‌گویند وقتی ابراهیم همتی برای دوره‌های ناوبری و فرماندهی کشتی به آلمان اعزام شد توانست در بین دانشجویان ۷۰ کشور جهان رتبه نخست را به خود اختصاص داد و بازگردد. بد نیست بدانید با شروع جنگ تحمیلی، نیروی دریایی ایران در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ خود قرار گرفت. عراق تلاش داشت با حمله به سکوهای نفتی و مسیرهای مواصلاتی دریایی، شریان اقتصادی کشور را قطع کند. در چنین شرایطی، نام ناخدا یکم محمدابراهیم همتی به‌عنوان نماد جسارت و ابتکار در تاریخ ثبت شد.

همتی فرمانده ناوچه «پیکان» بود؛ شناوری کوچک اما چابک که در عملیات مروارید نقش محوری داشت. جالب اینجاست در این عملیات، نیروی دریایی ایران توانست دو پایگاه اصلی عراق در خلیج فارس الامیه و البکر را از کار بیندازد و بخش عمده نیروی دریایی بعثی‌ها عراق را نابود کند. «پیکان» با وجود حجم سنگین آتش دشمن تا آخرین لحظه در میدان ماند و سرانجام محمد ابراهیم همتی همراه خدمه‌اش به شهادت رسیدند، اما نتیجه عملیات به قدری تعیین‌کننده بود که بسیاری از گزارش‌های خارجی، آن را یکی از موفق‌ترین عملیات‌های دریایی جهان در نیمه دوم قرن بیستم معرفی کردند. برای همین هم هست که سالروز این عملیات در هفتم آذر را به نام روز نیروی دریایی نامگذاری کرده‌اند.

منبع: مهر