نکات کلیدی:

• روسیه و چین از سال ۲۰۰۰ تاکنون هرکدام بیش از ۱و۸۰۰ تن طلا به ذخایر خود افزوده‌اند؛ رقمی که بیش از سه برابر کشور بعدی در این فهرست است.
• خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی در سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته، زیرا کشورها به‌دنبال فاصله گرفتن از دلار آمریکا و پوشش ریسک‌های ژئوپلیتیکی هستند.

از ابتدای قرن بیست‌ویکم، بانک‌های مرکزی به‌صورت پیوسته ذخایر طلای خود را افزایش داده‌اند؛ روندی که در چند سال اخیر با شتاب بیشتری ادامه یافته است. در شرایطی که اعتماد جهانی به ارزهای ذخیره سنتی مانند دلار آمریکا تحت‌تأثیر تورم، تحریم‌ها و تغییر ائتلاف‌ها قرار گرفته، بسیاری از کشورها به طلا به‌عنوان یک ذخیره ارزش راهبردی روی آورده‌اند.

این نمودار که توسط انیش آناند تهیه شده، میزان افزایش خالص ذخایر رسمی طلا از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۴ را با استفاده از داده‌های شورای جهانی طلا، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سایر منابع بانک‌های مرکزی نمایش می‌دهد.

چه کشورهایی در حال انباشت طلا هستند؟

در ادامه نگاهی دقیق‌تر به کشورهایی می‌اندازیم که در قرن بیست‌ویکم بیشترین ذخایر طلا را انباشته کرده‌اند:

روسیه با افزایش چشمگیر ۱,۹۴۸ تن طلا از سال ۲۰۰۰، در صدر این فهرست قرار دارد و اندکی بالاتر از چین با افزایش ۱,۸۸۵ تنی در ذخایر طلا در همین مدت ایستاده است. در مجموع، این دو کشور بیش از نیمی از کل طلای انباشته‌شده توسط بانک‌های مرکزی جهان در این دوره را به خود اختصاص داده‌اند.

چرا روسیه و چین طلا ذخیره می‌کنند؟

افزایش شدید ذخایر طلا در روسیه و چین بخشی از تلاش گسترده‌تر این کشورها برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا است. روسیه پس از مواجهه با تحریم‌های غرب، روند دلارزدایی خود را تسریع کرده و طلا را به‌عنوان ابزاری برای محافظت از ذخایر در برابر مصادره یا کاهش ارزش برگزیده است.

انگیزه‌های چین نیز ماهیتی راهبردی دارد. در بحبوحه تنش‌های تجاری با آمریکا و تلاش برای بین‌المللی‌سازی یوآن، پکن به‌طور آرام و تدریجی، اغلب از طریق خریدهای محرمانه بانک مرکزی و انتقال طلا از معادن داخلی، در حال انباشت طلا بوده است.

روسیه و چین حتی وارد توافق‌های دوجانبه تاریخی در تجارت طلا شده‌اند که نظام مالی آمریکا را دور می‌زند.

این تحولات با روندی گسترده‌تر هم‌راستا است؛ روندی که نشان می‌دهد بانک‌های مرکزی اکنون بیش از اوراق خزانه‌داری آمریکا، طلا در اختیار دارند و این موضوع جذابیت فزاینده طلا را در جهانی با شکاف‌های ژئوپلیتیکی پررنگ‌تر برجسته می‌کند.

پیروی اقتصادهای نوظهور

در حالی که روسیه و چین از نظر حجم طلای ذخیره شده در صدر قرار دارند، چند اقتصاد نوظهور نیز با سرعت در حال افزایش ذخایر طلای خود هستند:

هند با افزایش ۵۱۸ تن طلا، ذخایر خود را در واکنش به نوسانات ارزی و نگرانی‌های تورمی تقویت کرده است.

ترکیه با افزودن ۵۰۱ تن طلا، در بحبوحه آشفتگی‌های اقتصادی و افت ارزش لیر به طلا روی آورده است.

لهستان و قزاقستان نیز هرکدام صدها تن طلا به ذخایر خود افزوده‌اند تا ترکیب ذخایر ارزی‌شان را متنوع‌تر کنند.

در همین حال، کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عربستان سعودی و قطر نیز در چارچوب برنامه‌هایی نظیر چشم‌انداز ۲۰۳۰ و راهبردهای ملی مشابه، ذخایر طلای خود را افزایش داده‌اند.

جذابیت ماندگار طلا

بر اساس گزارش Discovery Alert، انتظار می‌رود بانک‌های مرکزی تا سال ۲۰۲۵ و پس از آن نیز خریداران عمده طلا باقی بمانند. تا زمانی که نگرانی‌های تورمی، چندپارگی ژئوپلیتیکی و نیاز به تنوع‌بخشی ارزی ادامه دارد، طلا همچنان به‌عنوان یک ذخیره ارزش بی‌طرف، پایدار و ماندگار باقی خواهد ماند؛ به‌ویژه برای کشورهایی که به‌دنبال استقلال بیشتر از نظام مالی غرب هستند.