باشگاه خبرنگاران جوان – یکی از این فناوری‌ها بارورسازی ابرهاست؛ روشی که اگرچه دهه‌ها از آغاز آن می‌گذرد اما اکنون با تکیه بر فناوری‌های دقیق‌تری مانند پهپادهای هوشمند، نانوذرات و مدل‌سازی پیشرفته جوی وارد مرحله‌ای تازه شده است. ایران نیز به‌دلیل بحران کاهش میزان ابرهای باران‌زا به تازگی ساخت پهپاد بارورسازی ابرها را آغاز کرده است.

ایران؛ مستعد بارورسازی ابرها

محمدمهدی جوادیان‌زاده، رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آبهای جوی درباره پهپادهای بارورسازی ابرهای ایرانی گفت: تولید پهپادهای مخصوص بارورسازی ابرها در کشور آغاز شده است. امسال از 10آبان کار بارورسازی را شروع کردیم اما سامانه‌های بارشی چندانی وجود نداشت. به‌گفته جوادیان‌زاده ایران یکی از کشورهای مناسب و مستعد برای بارورسازی ابرهاست و بررسی‌ها نشان می‌دهد که می‌توانیم با این کار در سامانه‌های مناسب در کشور، ۱۵ تا ۲۰درصد به بارش‌های آن سامانه اضافه کنیم.

آغاز بارورسازی

طبق گفته رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آبهای جوی، پاییز امسال تنها 2سامانه بارشی فعال بوده که بارورسازی انجام شده است؛ یکی در حوزه دریاچه ارومیه و دیگری در خراسان رضوی که عملیات آن روز چهارشنبه هفته گذشته اجرا شد. جوادیان‌زاده گفت: ارزیابی این عملیات باید پس از پایان فصل عملیاتی انجام شود. در این ارزیابی تمام آمار بارش ایستگاه‌ها جمع‌آوری و منتشر خواهد شد و مشاوران باید بررسی و بارش‌ها را تفکیک کنند، یعنی بین بارش طبیعی‌های و بارش‌های حاصل از باروری ابرها تفکیک قائل شوند.

چرا بارورسازی مهم شده است؟

با افزایش خشکسالی‌ و فشار بر منابع آب زیرزمینی، بسیاری از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان در جست‌وجوی راه‌های پایدار برای تقویت بارش هستند. بارورسازی ابرها درصورت مدیریت علمی و ارزیابی دقیق می‌تواند میزان بارش را در مناطق هدف به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد و از شدت خشکسالی و تبعات اقتصادی آن بکاهد. به علاوه به‌عنوان مکملی برای مدیریت منابع آب در کنار سدسازی، آبخیزداری و بازیافت آب عمل می‌کند.

روش‌های نوین بارورسازی

استفاده از پهپادها

پهپادهای مجهز به مخازن و نازل‌های ویژه قادرند در ارتفاعات پایین و متوسط، ذرات لازم برای بارورسازی را با سرعت و دقت بیشتری تزریق کنند. این روش علاوه بر کاهش هزینه‌ها امکان عملیات در شرایط دشوار جوی را فراهم می‌کند.

نانوذرات، جایگزین یدید نقره

برخی مطالعات نشان می‌دهند که نانوذرات سیلیکا یا نمک‌های طبیعی کارایی بیشتری در هسته‌زایی قطرات آب نسبت به یدید نقره دارند و آلودگی محیط‌زیستی کمتری ایجاد می‌کنند.

مدل‌سازی هوشمند

امروزه از مدل‌های پیش‌بینی جوی با هوش مصنوعی برای تعیین زمان و مکان دقیق عملیات استفاده می‌شود. این مدل‌ها نه‌تنها احتمال موفقیت را بالا می‌برند، بلکه از مصرف بی‌رویه مواد بارورساز جلوگیری می‌کنند.

سامانه‌های هوایی ترکیبی

استفاده همزمان از هواپیما، پهپاد و رادارهای زمینی باعث شده که عملیات بارورسازی پوشش کامل‌تر و نظارت مستمرتری داشته باشد.

منبع: همشهری آنلاین