تصور کنید در دهه ۱۸۹۰ میلادی در حال قدم زدن کنار ساحل هستید که ناگهان با توده‌ای عظیم، ژله‌ای و بی‌شکل روبه‌رو می‌شوید؛ جرمی به طول ۵٫۵ متر و عرض بیش از ۲ متر. چیزی شبیه یک جانور مرموز غول‌پیکر.

در سال ۱۸۹۶، دو پسر نوجوان در جزیره آناستازیا در فلوریدا با چنین صحنه‌ای روبه‌رو شدند. آن‌ها با دوچرخه رفتند و موضوع را گزارش کردند و یک روز بعد، دکتر «دِویت وب»، بنیان‌گذار انجمن تاریخی سنت آگوستین و مؤسسه علوم، برای بررسی به محل آمد.

وب گیج شده بود. این توده عظیم گوشت‌مانند ظاهراً دست‌کم چهار اندام آسیب‌دیده و بخشی شبیه سر داشت. او نتیجه گرفت که با بقایای یک موجود عظیم شبیه اختاپوس روبه‌رو هستند و نمونه‌ها و عکس‌ها را برای بررسی به دانشگاه ییل فرستاد.

با این تصور که شاید چنین موجودی پیش‌تر شناخته نشده است، پروفسور «ادیسون امری وریل» از دانشگاه ییل، جانورشناس بی‌مهرگان، به‌طور موقت نام Octopus giganteus را برای آن پیشنهاد داد. اما این «گونه جدید» عمر علمی کوتاهی داشت؛ زیرا وریل پس از بررسی دقیق‌تر نمونه‌ها به این نتیجه رسید که این توده در واقع بقایای یک نهنگ است.

با این حال، هویت واقعی هیولای سنت آگوستین برای دهه‌ها محل بحث باقی ماند و نمونه‌های بافتی آن بارها در مجلات علمی بررسی شد. سرانجام در سال ۲۰۰۳، پیدایش یک گلابستر دیگر به نام «توده شیلیایی» امکان مقایسه تازه‌ای را فراهم کرد.

در پژوهشی که در سال ۲۰۰۴ انجام شد، دانشمندان با استفاده از میکروسکوپ الکترونی دریافتند که توده شیلیایی شبکه‌ای از سلولز دارد که بسیار شبیه بافت چربی نهنگ است. آزمایش‌های دی‌ان‌ای نیز بخشی از ژن میتوکندریایی را نشان داد که دقیقاً با نهنگ عنبر  (Physeter macrocephalus)تطابق داشت.

گلابستری که در سال‌های اخیر در سواحل ولز دیده شده است

پژوهشگران نوشتند: «این نتایج به‌طور قطعی نشان می‌دهد که توده شیلیایی بقایای تجزیه‌شدۀ لایه چربی یک نهنگ عنبر است.» آن‌ها افزودند که همین شناسایی درباره موارد مشابهی مانند «اختاپوس غول‌پیکر سنت آگوستین»، هیولای ساحل غربی تاسمانی، توده‌های برمودا و توده نانتاکت نیز صدق می‌کند.

به بیان دیگر، اکنون روشن شده است که بیشتر این توده‌های مشهور و رمزآلود، در واقع بقایای تجزیه‌شده نهنگ‌ها و دیگر پستانداران بزرگ دریایی هستند.

البته از زمان کشف هیولای سنت آگوستین تاکنون، گلابسترهای زیادی پیدا شده‌اند و همه آن‌ها هم نهنگ نبوده‌اند. اگر تعجب می‌کنید که چرا تشخیص هویتشان دشوار است، کافی است به عکس‌های توده‌ای بی‌صورت و عجیب با «دندان‌هایی» غیرمعمول نگاه کنید که چندی پیش با طول حدود ۸ متر در سواحل ولز پیدا شد.