به گزارش آفتاب نو، مهمان ما در این برنامه «نیره توکلی» جامعه‌شناس بود که به پرسش‌هایی در خصوص خرافه و خرافه‌گرایی پاسخ داد. در اینجا چکیده‌ای از برنامه دانستنیها در همشهری تی‌وی را ملاحظه می‌کنید. برای تماشای برنامه، اینجا را کلیک کنید.
علم و خرافات
– هم خرافات و هم علم تلاش می‌کنند بین پدیده‌های ناشناخته ارتباط برقرار کنند و برای توضیح دادن‌شان فرضیه می‌سازند.
– تفاوت کلیدی این است که فرضیات علمی با روش‌های راستی‌آزمایی آزمایشگاهی و تجربی سنجیده و پذیرفته یا رد می‌شوند. خرافات اما معمولا به صحت یا عدم صحت فرضیه‌ها کاری ندارد و بدون راستی‌آزمایی پافشاری یا پذیرفته می‌شوند.
– با وجود توسعه علم و پیشرفت فناوری هنوز هم خرافات وجود دارد.
جامعه‌شناسی خرافات
– در جوامع ابتدایی خرافات ابزاری برای کنترل و مهار پدیده‌های طبیعی و کاهش اضطراب مردم بوده است.
– یکی از کارکردهای خرافات ایجاد انسجام اجتماعی و پیوستگی جمعی است؛ نمادها و آیین‌های باستانی به همبستگی کمک می‌کنند.
– نظریه‌پردازان کارکردگرا می‌گویند هر پدیده اجتماعی کارکردی دارد و خرافات یکی از این کارکردها را انجام می‌دهد.
– از دید دورکیم و کارکردگرایان، خرافات می‌تواند هویت جمعی و احساس اینکه «ما از یک نیا یا اصل مشترکیم» را تقویت کند.
– نظریه مارکسیستی می‌گوید خرافات ابزار سلطه طبقاتی است و طبقات حاکم از آن برای تداوم قدرت استفاده می‌کنند.
– تاریخ باستان‌شناسی آثار دردناک چنین خرافات و آیین‌هایی را نشان داده است.
نمادها
– نظریه تعامل نمادین خرافات را در سطح خرد و در تعاملات روزمره به‌عنوان مجموعه‌ای از نمادها تبیین می‌کند.
– از منظر تعامل نمادین، رفتارهایی مانند بالا بردن پرچم یا ژست «پیروزی» با نشان دادن V با دست، نمادهایی هستند که معانی اجتماعی می‌سازند.
نقش رسانه‌ها
– رسانه‌ها و اطلاعات نوین گاهی خود عامل انتشار و تقویت خرافات می‌شوند و نه همیشه عاملی برای رد آنها.
– برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای با برنامه‌های‌شان، مروج خرافات شده‌اند.
– برخی رسانه‌ها برای کسب مخاطب و سود، اغلب به تقویت باورهای غیرعلمی دامن می‌زنند، حتی اگر خودشان به آن اعتقاد نداشته باشند.
خطرات در حوزه پزشکی
– برخی خرافات کم‌ضرر و جزئی‌اند، مثل اجتناب از عدد ۱۳ یا دود کردن اسفند برای «چشم‌زخم».
– اما خرافات می‌تواند خطرناک باشد، مخصوصا وقتی در عرصه پزشکی یا تغذیه توصیه‌های غیرعلمی داده شود.
– فال‌گیری، رمالی و تجویزهای غیرمتخصصانه ممکن است سلامت جسمی و روانی افراد را به خطر بیندازد.
ماندگاری
– دلایل ماندگاری خرافات شامل کاهش اضطراب، منافع اقتصادی برای مروجینِ خرافه و جذابیت نمادین برای مردم است.
– کسانی که از خرافات کسب درآمد می‌کنند (مثلا برنامه‌ها، شبکه‌ها، فال‌فروش‌ها) انگیزه تقویت آن را دارند.
جلوگیری از ترویج خرافه
– تحصیلات رسمی بدون بینش نقادانه کافی نیست؛ افراد تحصیل‌کرده هم ممکن است خرافه‌گرا بمانند.
– تنوع تقویم‌ها و نظام‌های نمادین (چینی، قمری، میلادی و غیره) هم به پیچیدگی و استمرار این باورها کمک می‌کند.
– برای کاهش ترویج خرافات باید افشاگری، نقد رسانه‌ای و آموزش علمی و بینشی انجام شود.
مسئولیت این خبر با سایت منبع و جامعه ورزشی آفتاب نو در قبال آن مسئولیتی ندارد. خواهشمندیم در صورت وجود هرگونه مشکل در محتوای آن، در نظرات همین خبر گزارش دهید تا اصلاح گردد.
آخرین اخبار ورزشی از فوتبال ایران و باشگاه های جهان را در سایت ورزشی آفتاب نو بخوانید
|
مطالب پیشنهادی از سراسر وب |
