هویت گمشده کودکان در خانواده‌های شاغل / پیامد‌های عاطفی حضور در زندگی کودکان

به گزارش خبرنگار برنا «صبا صارمی» هزینه گزاف پرستار و حتی شهریه‌های گران کودکستان‌ها باعث شده است شاغل شدن مادران حتی یک چالش بزرگ‌تر به‌نظر بیاید، چون کل درآمد باید برای ثبت نام فرزندان در مهدکودک خرج شود. در بسیاری از موارد والدین اقدام به سپردن فرزندان به مادربزرگ‌ها یا اقوام نزدیک می‌کنند که باز هم کمبود احساس و محبت پدر و مادر و دوگانگی در تربیت فرزند حس می‌شود.

بحث دیگری که به میان می‌آید مربوط به رشد، تربیت و نحوه شکل‌گیری هویت کودکان است. از آنجایی که نظارت مستقیم و مداوم وجود ندارد شخصیت کودکانی که چند ساعت از روز را به دور از خانواده در مهدکودک و یا پیش پرستار می‌گذرانند با تعارض و چندگانگی شکل می‌گیرد.

حسین روزبهانی، روانشناس بالینی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد، در گفت‌و‌گو با برنا اظهار کرد: والدین شاغل برای فرزندان‌شان نقش الگو را ایفا می‌کنند. آن فرزند وقتی که تلاش و مسئولیت پذیری والدینش را می‌بیند استقلال‌پذیری را می‌آموزد.

وی افزود: اگر کیفیت تعاملی که والد با فرزندانش دارد، حتی اگر زمانش محدود باشد باز هم می‌تواند بر باورهایش تاثیر مثبت بگذارد و اثرگذاری خوبی داشته باشد. مورد بعدی می‌تواند باعث ایجاد حس مسئولیت‌پذیری در کودکمان شود؛ وقتی کودک می‌بیند والدینش برای آینده خود و خانواده تلاش می‌کند آن ارزش کار و استقلال را بهتر درک می‌کند.

وی معتقد است: یکی از پیامد‌های اصلی این موضوع این است که باعث احساس تنهایی و کمبود محبت عاطفی در فرزند می‌شود. مخصوصا اگر آن زمانی که والد در خانه حضور دارد بی‌کیفیت باشد و نتواند کمبود را جبران کند. این پدیده می‌تواند طرحواره یا محرومیت هیجانی ایجاد کند که در آینده تاثیرگذار است و فرد همیشه دنبال محبتی است که ممکن است آن را در دوستانش یا جنس مخالف جست‌و‌جو کند.

روزبهانی با اشاره به تربیت فرزند می‌گوید: وقتی پدر و مادر شاغل‌اند و آن اطلاعاتی که لازم است کودک در سن پایین کسب کند مثل سوال‌هایی که دارد یا ارزش‌هایی که باید یاد بگیرد و می‌تواند در شکل‌گیری هویتش موثر باشد را یاد نمی‌گیرد و به منابع بیرونی مثل دوستان، مربی‌ها و دیگر افراد وابسته می‌شود. این پدیده می‌تواند بر هویت فرزند اثر منفی بگذارد.

وی افزود: مشکلات رفتاری کودک و افت تحصیلی از دیگر مشکلات ناشی از این پدیده است که در آینده می‌تواند در روابط اجتماعی و آینده شغلی او اختلال به وجود بیاورد چرا که باعث کاهش اعتماد به نفس کودک می‌شود.

وی درباره چالش‌های والدین و حس عذاب وجدان گفت: احساس عذاب وجدان در والد نسبت به فرزندش وقتی ایجاد می‌شود که والد خود و شرایطش را با پدر و مادری که که شاغل نیستند مقایسه می‌کند و می‌بیند چقدر می‌تواند برای فرزندش وقت بگذارد و اثرگذار باشد، اما حضور ندارد، حس کم کاری او را دچار احساس عذاب وجدان زیادی می‌کند.

مورد بعدی این است که فرد بخاطر کمبود وقت نمی‌تواند به صورت با کیفیت با فرزندش وقت بگذراند، مثلا برای گفت‌و‌گو، بازی یا حتی آموزش‌هایی که می‌تواند به فرزندش بدهد. این پدیده باعث افت کیفیت رابطه با فرزند و تاثیر منفی در او می‌شود.

انتهای پیام/