هوش مصنوعی؛ سکه دو روی ابداع و تخریب

باشگاه خبرنگاران جوان – وبگاه تِک‌اِکسپلور در گزارشی آورده است: هوش مصنوعی به شکلی فراگیر در حال ورود به زندگی ماست. ما از مزایای آن، مانند کشف سریع‌تر دارو‌های جدید یا پزشکی شخصی‌تر که حاصل تلفیق داده‌ها و قضاوت متخصصان است، اغلب ناخواسته بهره می‌بریم.

هوش مصنوعی مولد که ایجاد سریع محتوا و خلاصه‌سازی و ترجمه خودکار را ممکن می‌کند، شناخته‌شده‌ترین شکل این فناوری است. اما هوش مصنوعی بسیار فراتر از اینها عمل می‌کند و با بهره‌گیری از روش‌هایی مانند یادگیری ماشین، آمار و منطق، به خلق تصمیم‌ها و پیش‌بینی‌ها کمک می‌کند.

روی دیگر سکه: تهدید‌های هوش مصنوعی

با این حال، این فناوری در کنار مزایا، خطراتی جدی و متنوع نیز به همراه دارد که باید به‌درستی درک شوند. این تهدید‌ها شامل موارد زیر است:

داده‌های سوگیرانه: اگر داده‌هایی که مدل‌های هوش مصنوعی با آن آموزش می‌بینند، سوگیرانه باشند، خروجی‌ها نیز سوگیرانه خواهند بود.
تسهیل حملات سایبری: خرابکاران می‌توانند از هوش مصنوعی برای انجام حملات خودکار در مقیاس بزرگ و با سرعت بالا استفاده کنند.
دسترسی آسان برای سوءاستفاده: از آنجا که ابزار‌های هوش مصنوعی به طور گسترده در دسترس هستند، مانع کمی برای ایجاد آسیب با استفاده از آنها وجود دارد.

تهدید انتخابات و سلامت

مجمع جهانی اقتصاد در گزارش اخیر خطر‌های جهانی خود، به پیامد‌های منفی فناوری‌های هوش مصنوعی به دلیل قابلیت آنها برای مختل‌کردن ثبات ژئوپلیتیک، بهداشت عمومی و امنیت ملی اشاره کرده است.

تأثیر بر انتخابات: فرصت‌های انتشار اطلاعات نادرست با هوش مصنوعی به‌شدت افزایش یافته است. یک کاربر می‌تواند با چند کلیک، پروفایل‌های جعلی شبکه‌های اجتماعی ایجاد و محتوایی نادرست را با دقتی هشداردهنده تولید کند.

تأثیر بر بازار‌های مالی: اخبار جعلی تولیدشده توسط هوش مصنوعی برای دستکاری بازار‌ها و تأثیرگذاری بر سرمایه‌گذاران و قیمت سهام به‌کار گرفته می‌شوند.

خطر برای نظام سلامت: علاوه بر گسترش سریع اطلاعات نادرست (مانند دوران همه‌گیری کرونا)، سامانه‌های سلامت مبتنی‌بر هوش مصنوعی که با داده‌های سوگیرانه آموزش دیده‌اند، می‌توانند نتایجی تبعیض‌آمیز تولید و ارائه درمان به گروه‌های کم‌برخوردار را متوقف کنند.

بازتعریف میدان نبرد

هوش مصنوعی، حوزه‌های سنتی جنگ را نیز بازتعریف می‌کند. جنگ اوکراین نمونه‌ای از این موضوع است:

افزایش اهمیت نظامی پهپاد‌های مجهز به هوش مصنوعی.
حملات پیچیده برای غیر فعال کردن شبکه‌های انرژی و حمل‌ونقل.
انتشار اطلاعات نادرست برای فریب دشمن و دستکاری افکار عمومی.

راهکاری برای هوش مصنوعی امن‌تر

خطرات هوش مصنوعی در حال تکامل هستند و در صورت کنترل‌نشدن، می‌توانند پیامد‌هایی فاجعه‌بار داشته باشند. با این حال، اگر فوری و عاقلانه عمل کنیم، نیازی به ترس از هوش مصنوعی نیست.

مردم: می‌توانند با انتخاب ارائه‌دهندگانی که به استاندارد‌های امنیتی و حریم خصوصی داده پایبندند، و همچنین با بررسی منابع اطلاعاتی و گزارش‌دادن سوءاستفاده‌ها، نقشی قدرتمند ایفا کنند.
شرکت‌ها و نهادها: باید توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی را برای ایجاد سامانه‌های مقاوم در برابر حملات مسئول نگه دارند.
دولت‌ها: باید از پژوهش در زمینه‌هایی مانند یادگیری ماشین امن حمایت نمایند و همکاری‌های بین‌المللی در اشتراک‌گذاری داده و اطلاعات را تقویت کنند. تصویب قوانین جامع، مانند قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا، نمونه‌ای عالی از وضع مقررات است.
با برداشتن این گام‌ها، می‌توانیم از قابلیت عظیم هوش مصنوعی بهره بیشتری ببریم و هم‌زمان از خطرات آن بکاهیم.

منبع: ایرنا