سند امنیت غذایی یکی از اسناد راهبردی و راهبری‌شده است، اما اجرای آن با چالش‌هایی روبه‌روست/ هوشمندسازی کشاورزی واجب عینی حکمرانی است

جامعه ورزشی آفتاب نو:

به گزارش بهداشت نیوز استاد خسروپناه در سخنان خود، با اشاره به برخی سوءتفاهم‌ها درباره مأموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفت: گاهی خیال بر این است که شورای عالی انقلاب فرهنگی فقط در حوزه‌های فرهنگی فعالیت می‌کند، در حالی که این شورا از همان ابتدای شکل‌گیری، نقشی کلیدی در حوزه‌های علم، فناوری، دانشگاه‌ها و رشد دانش‌بنیان کشور ایفا کرده است.

 

وی با یادآوری سابقه فعالیت‌های شورا، افزود: ستاد انقلاب فرهنگی و شورای عالی انقلاب فرهنگی از همان ابتدا برای نظارت بر وضعیت دانشگاه‌ها، رشد علم و فناوری تشکیل شد. بسیاری از اسناد راهبردی کشور، از جمله سند هوافضا، بیوتکنولوژی، نانو، هوش مصنوعی، کوانتوم، مواد پیشرفته و امنیت غذایی، با تصویب این شورا شکل گرفته‌اند.

 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه فعالیت‌های این نهاد در چهار حوزه کلیدی جریان دارد، بیان کرد: شورا در چهار حوزه اصلی فعالیت می‌کند: اول، علم؛ دوم، فناوری؛ سوم، فرهنگ؛ و چهارم، مسائل اجتماعی. در حوزه علم و فناوری، مصوباتی مانند تأسیس بنیاد ملی نخبگان، بنیاد علمی کشور و پیشنهاد ایجاد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از سوی این شورا مطرح شده است.

 

وی با اشاره به موفقیت‌های کشور در حوزه نانو، افزود: یکی از دلایل رتبه پنجم جهانی ایران در حوزه نانو، تصویب سند نانو و تشکیل ستاد اجرایی آن در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است.


حکمرانی؛ فرایندی پنج‌گانه برای حل مسئله

 

حجت‌الاسلام خسروپناه در ادامه، به مفهوم حکمرانی اشاره کرد و گفت: حکمرانی یک فرایند پنج‌مرحله‌ای برای حل مسئله است: اول، شناسایی دقیق مسئله؛ دوم، سیاست‌گذاری؛ سوم، تنظیم‌گری (قوانین و مقررات)؛ چهارم، اجرا؛ و پنجم، نظارت، ارزیابی و اثربخشی‌سنجی. متاسفانه برخی اسناد فقط به سیاست‌گذاری پرداخته‌اند و راهبری و اجرا در آن‌ها نادیده گرفته شده است.

 

وی سند امنیت قضایی را نمونه‌ای از اسنادی دانست که جنبه های راهبردی و راهبری دارد و افزود: سند امنیت غذایی نیز از این الگو پیروی کرده است. این سند نه تنها وضعیت موجود کشور در حوزه‌های گندم، دام، طیور، دان، آب و خاک را به‌خوبی تحلیل کرده، بلکه مسیر تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب را با توجه به ظرفیت‌های داخلی مشخص کرده است.

 

از دیگر نکات کلیدی مطرح‌شده در سخنان دبیر شورا، اهمیت تشکیل ستاد اجرایی مستقل برای پیگیری سند امنیت غذایی بود. وی گفت: ما پیشنهاد دادیم که ستاد اجرایی سند امنیت غذایی در وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شود، چرا که این وزارتخانه باید نقشه راه را پیش ببرد و وضعیت موجود را تغییر دهد.

 

اما وی با ابراز نگرانی، افزود: متاسفانه تاکنون شاهد توجه جدی وزارت جهاد کشاورزی به اجرای این سند نبوده‌ایم، هرچند بارها پیگیری‌های لازم انجام شده است.

 

استاد خسروپناه با اشاره به وضعیت بحرانی بخش دام و طیور، گفت:حتی تا سال گذشته، یکی از مجموعه‌های داخلی توانسته بود مرغ لاین را در کشور تولید کند، اما این فعالیت‌ها متوقف شده و امروز ما به‌طور کامل در زمینه اجداد مرغ و دان طیور وابسته به خارج هستیم. این موضوع در سند امنیت غذایی به‌خوبی مورد بررسی قرار گرفته است.

 

وی همچنین به چالش کم‌آبی در کشور اشاره کرد و گفت: سند امنیت غذایی راهکارهایی برای مدیریت هوشمند آب و استفاده چندبرابر از این منبع محدود ارائه داده و همچنین بر تقویت و حمایت از روستاها تأکید کرده است.

 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به اهمیت تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی، گفت: تشکر و تبریک ویژه‌ای از بانک کشاورزی دارم که برای اولین بار به‌صورت ساختاریافته به موضوع تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی پرداخته است. این اقدام نشان‌دهنده بلوغ حکمرانی در این حوزه است و بسیار ارزشمند است.

 

وی هشدار داد: ما امروز در یک جنگ امنیت غذایی هستیم. سیر نزولی امنیت غذایی کشور در حال آسیب‌رساندن به اقتصاد و امنیت ملی ماست. باید با جدیت بیشتری به اجرای سند امنیت غذایی بپردازیم.

 

در ادامه سخنان خود در نشست فعالان بخش خصوصی، دانشمندان و کارگزاران حوزه امنیت غذایی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با بیان تجربیات میدانی گسترده‌اش از مناطق کشاورزی کشور، بر ضرورت اجرای جدی سند امنیت غذایی و هوشمندسازی بخش کشاورزی تأکید کرد و هشدار داد کهتئوری تعطیلی کشاورزی به بهانه کم‌آبی، یک رویکرد خطرناک و ضد حکمرانی است.

 

استاد خسروپناه با اشاره به سفرهای گسترده‌اش به نقاط مختلف کشور، بیان کرد: صدها کیلومتر را با ماشین، گاه با موتورسیکلت و گاه پیاده در مناطق کشاورزی کشور طی کردم. این تجربه‌ها به من کمک کرد تا بتوانم مسائل واقعی را از نزدیک ببینم و درک کنم که چه چالش‌هایی پیش‌روی کشاورزان و روستاییان است.

 

وی افزود که حوزه تخصصی‌اش در طول هفت سال گذشته، فقه حکمرانی بوده و اولین موضوعی که در این حوزه مورد توجه قرار داده، حکمرانی امنیت غذایی بوده است.

 

 پیگیری سند امنیت غذایی از زمان شهید رئیسی

 

استاد خسروپناه با اشاره به سابقه طولانی مطرح‌شدن سند امنیت غذایی در شورا، گفت: هنگامی که به شورا آمدم، به شهید رئیسی عرض کردم که این سند هفت‌هشت سال است در شورا مطرح شده، اما نه تصویب شده و نه اصلاح شده. ایشان فرمودند: «شما پیگیری کنید.»

 

وی ادامه داد: ما با جمع‌آوری نزدیک به ۵۰۰ نفر از نخبگان کشور، کار را پیش بردیم. البته در این مسیر اختلاف نظرهایی هم وجود داشت؛ برخی سازمان‌ها می‌گفتند «این کار ماست» و دیگران هم مدعی بودند که حوزه فعالیت آن‌هاست. اما ما محکم ایستادیم و تمام سازمان‌های ذی‌ربط را در یک میز جمع کردیم تا سند به‌روزرسانی و تکمیل شود.

 

دبیر شورا در ادامه به یکی از ابعاد کمتر دیده‌شده سند امنیت غذایی اشاره کرد: امنیت غذایی فقط محدود به تولید نیست؛ فرهنگ تولید، فرهنگ توزیع و فرهنگ مصرف هم بخشی از آن است.

 

وی ضمن قدردانی از نقش دانشمندانی چون دکتر زند و دیگر اساتید برجسته، گفت: این سند با مشارکت صدها دانشمند و نخبه و همکاری سازمان‌های متعدد تدوین شده است. اما حالا وظیفه ما این است که بر اجرای آن مطالبه‌گری کنیم.

 

یکی از مهم‌ترین بخش‌های سخنان استاد خسروپناه، هشدار او درباره گفته‌هایی بود که مبنی برتعطیلی کشاورزی به دلیل کم‌آبی است. وی گفت: من احساس می‌کنم و امیدوارم اشتباه باشد که برخی در حال ترویج این تئوری هستند که به بهانه کم‌آبی، کشاورزی را متوقف کنیم و به واردات صنایع غذایی روی آوریم. این تئوری، بسیار خطرناک است.

 

وی تأکید کرد: من به عنوان کسی که سال‌ها در حوزه حکمرانی تحقیق کرده‌ام بیش از ۳۰۰۰ صفحه در این زمینه نوشته‌ام و بیش از ۲۰۰ کتاب انگلیسی را مطالعه کرده‌ام با اطمینان می‌گویم: این رویکرد نه‌تنها با اصول حکمرانی مغایرت دارد، بلکه از حیث امنیت ملی، خطرناک‌تر از بسیاری از چالش‌های دیگر است.

 

استاد خسروپناه توضیح داد که منظور از امنیت غذایی، خودکفایی مطلق نیست، بلکه خودکفایی نسبی است که بر پایه‌ توسعه پایدار منابع، فناوری و دانش استوار باشد: ما نباید در همه حوزه‌ها خودکفا باشیم؛ اما آنچه قطعی است این است که باید حداقل ظرفیت‌های داخلی را برای تأمین نیازهای اساسی غذایی حفظ کنیم.

 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، هوشمندسازی کشاورزی راواجب عینی حکمرانی خواند و ادامه داد: هوشمندسازی کشاورزی فقط یک پیشنهاد فنی نیست؛ این یک واجب شرعی و فقهی است. اگر ما به عنوان مسئولان، فرآیند هوشمندسازی را در کشاورزی پیش نبریم، در برابر زحمتکشان که دستانشان بوی گندم و گِل می‌دهد، مقصر خواهیم بود.

 

وی با اشاره به فاجعه‌ای که در کرمان رخ داده بود، افزود: در کرمان، کشاورزان پیاز کاشتند، هر کیلوی آن ۱۲ هزار تومان هزینه داشت، اما به ۵ هزار تومان فروخته شد یا دور ریخته شد. چرا؟ چون سامانه‌ای برای هماهنگی تولید و توزیع وجود نداشت. ما سند هوش مصنوعی را هم تصویب کرده‌ایم، اما این فقط کافی نیست. باید این فناوری‌ها واقعاً در خدمت کشاورز قرار گیرند.

 

 حمایت از کشاورز؛ وظیفه ملی و اخلاقی

 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر ضرورت تحول ساختاری در بانکداری، توانمندسازی روستاها و عشایر، و جهاد امنیت غذایی تأکید کرد و گفت: ما باید دیگر روستاها و عشایر را به‌صورت دائمی وابسته نگذاریم. باید با ایجاد زیرساخت‌های بهداشتی، آموزشی و اقتصادی، قدرت درآمدزایی آن‌ها را افزایش دهیم تا خودشان بتوانند زیرساخت‌های خود را بسازند. این یک اندیشه کاملاً درست و مبتنی بر اصول حکمرانی است.

 

استاد خسروپناه با اشاره به نیاز به برنامه‌ریزی هدفمند، گفت:این مسیر نیازمند برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. اما مهم‌تر از همه، نیاز به یک گذار راهبردی و راهبری‌شده دارد؛ گذاری که بانکداری تجاری را به سمت بانکداری توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری‌محور سوق دهد.

 

وی هشدار داد که ساختار کنونی بانک‌های کشور، که عمدتاً تجاری‌محور است، به تمام بخش‌های اقتصادی، از جمله مسکن و کشاورزی، آسیب می‌زند: بانکداری تجاری، تنها به سود کوتاه‌مدت فکر می‌کند، نه به توسعه پایدار. این ساختار اولین ضربه را به کشاورزی و امنیت غذایی می‌زند.

 

دبیر شورا پیشنهاد داد که الگوی تأمین مالی کشاورزی باید حول محور کشاورزی مردمی و با کمک فناوری‌های هوشمند شکل بگیرد: ما نیاز داریم که تأمین مالی کشاورزی، نه از بالا به پایین، بلکه از پایین به بالا و با مشارکت مردمی صورت گیرد. الگوی تأمین مالی هوشمند می‌تواند این ارتباط را تسهیل کند و منابع را به‌طور هدفمند به کشاورزان واقعی برساند.

 

استاد خسروپناه در تبیین مفهوم حکمرانی (Governance) در مقابل حکومت (Government)، گفت: حکومت فقط فرمان می‌دهد و مدیریت می‌کند، اما حکمرانی، فرآیندی تسهیل‌گرانه، نظارتی و همکارانه است. در حکمرانی، ما زیرساخت‌ها را فراهم می‌کنیم، فرآیند را نظارت می‌کنیم، اما اجرا را به دست مردم می‌سپاریم.

 

وی ادامه داد: اگر این اتفاق بیفتد، با کشاورزان هوشمند، دغدغه‌مند و پاک‌دستی روبرو خواهیم شد که همان خانواده‌های شهدا و دفاع مقدس هستند؛ همان مردمی که در جنگ ۸ ساله در برابر دشمن ایستادند و فرزندانشان را تقدیم کردند.

 

استاد خسروپناه با لحنی پر از اندوه و هشدار، بیان کرد: امروز ما در جنگی نامرئی، جنگ امنیت غذایی، قرار داریم. برای پیروزی در این جنگ، جهاد امنیت غذایی لازم است. حکمرانان، مجریان و تسهیل‌گران باید به‌عنوان جهادگر وارد میدان شوند.

 

وی به برخی از رفتارهای نادرست در توزیع منابع اشاره کرد: اگر کسی فقط به دنبال منافع شخصی باشد و سهمی از بیت‌المال را برای خود یا گروه خاصی تقسیم کند، در نهایت می‌بیند که اموال عمومی پخش شده، اما کشور همچنان با کمبود مواجه است. چنین افرادی جهادگر نیستند.

 

در بخشی از سخنانش، دبیر شورا مستقیماً از وزیر جهاد کشاورزی خواست که نقش خود را به‌عنوان ستاد اجرایی سند امنیت غذایی ایفا کند: وزارت جهاد کشاورزی باید ستاد اجرایی این سند باشد، چرا که خود محققان و پژوهشگران این وزارتخانه در تدوین آن نقش داشته‌اند.

 

وی همچنین به ظرفیت عظیم دانشگاه‌های کشور اشاره کرد: ما ۱۲ هزار هیئت علمی در رشته‌های کشاورزی در دانشگاه‌ها داریم. اما سؤال اینجاست: ارتباط این ظرفیت علمی با زمین و کشاورز واقعی چیست؟ سند امنیت غذایی به این ارتباط اشاره کرده است.

 

در پایان، استاد خسروپناه با لحنی صمیمی بیان کرد: از همه عزیزان خواهش می‌کنم که دست به دست هم دهیم. اگر به سند ایرادی وارد است، بگویید تا اصلاح شود سند قابل بازنگری است و مصوبات شورا شش ماه پس از تصویب قابل اصلاح هستند. اما لطفاً از همین الان شروع کنیم و به سمت اجرای عملیاتی سند حرکت کنیم.

منبع خبر


مسئولیت این خبر با سایت منبع و جامعه ورزشی آفتاب نو در قبال آن مسئولیتی ندارد. خواهشمندیم در صورت وجود هرگونه مشکل در محتوای آن، در نظرات همین خبر گزارش دهید تا اصلاح گردد.

آخرین اخبار ورزشی از فوتبال ایران و باشگاه های جهان را در سایت ورزشی آفتاب نو بخوانید

مطالب پیشنهادی از سراسر وب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کد امنیتی *

advanced-floating-content-close-btn
advanced-floating-content-close-btn