۱۳ آبان؛ روزی که سه نسل فریاد زدند/ از تبعید تا خون و تسخیر

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نرگس امام‌جمعه – ۱۳ آبان، روزی فراتر از یک تاریخ در تقویم انقلاب است؛ روزی که در حافظه ملت ایران، به عنوان نماد خشم مقدس در برابر سلطه و بیداری در برابر تحقیر، ماندگار شده است.
 این روز، روایت سه نسل از ایستادگی است؛ نسلی که تبعید امام را دید، نسلی که خون دانش‌آموزان را بر سنگفرش خیابان‌های تهران نظاره کرد، و نسلی که با تسخیر لانه جاسوسی، فریاد استقلال را به گوش جهانیان رساند.

نخستین حادثه ۱۳ آبان به سال ۱۳۴۳ برمی‌گردد؛ زمانی که رژیم پهلوی پس از اعتراض امام خمینی (ره) به تصویب «کاپیتولاسیون» و اعطای مصونیت قضایی به مستشاران آمریکایی، ایشان را به ترکیه تبعید کرد. آن تبعید، نقطه آغاز جدی مقابله روحانیت و مردم با نفوذ سیاسی آمریکا در ایران بود و در حافظه تاریخی ملت به عنوان اولین نهضت علنی علیه سلطه بیگانگان ثبت شد.

چهارده سال بعد، در ۱۳ آبان ۱۳۵۷، در حالی که رژیم پهلوی در آستانه سقوط قرار داشت، هزاران دانش‌آموز تهرانی در اعتراض به استبداد و حمایت از نهضت امام خمینی (ره) در مقابل دانشگاه تهران تجمع کردند. مأموران رژیم با گشودن آتش بر روی دانش‌آموزان، جمعی از آنان را به شهادت رساندند. از آن روز، خون نوجوانان ایرانی به یکی از نماد‌های پیروزی انقلاب اسلامی بدل شد.

اما سومین واقعه، در سال ۱۳۵۸، ماهیتی جهانی به خود گرفت. دانشجویان پیرو خط امام با تسخیر سفارت آمریکا در تهران، که از سوی امام خمینی (ره) «انقلاب دوم» نام گرفت، به افشای اسناد دخالت و جاسوسی آمریکا در امور داخلی ایران پرداختند. این اقدام، فصل تازه‌ای در روابط ایران و غرب گشود و ۱۳ آبان را به عنوان «روز ملی مبارزه با استکبار جهانی» در تقویم رسمی کشور ثبت کرد.

از آن پس، ۱۳ آبان نه فقط یادآور یک روز تاریخی، بلکه نماد تداوم استقلال‌خواهی ملت ایران شد؛ روزی که نسل‌های پس از انقلاب، آن را فرصتی برای مرور هویت، مقاومت و پاسداری از عزت ملی می‌دانند. 

از همین رو حبیب اله قربانی مهر، معاونت پرورشی و فرهنگی شهر تهران در گفت‌و‌گو با آفتاب نودرباره اقدامات این معاونت در یوم الله ۱۳ آبان گفت: امسال با توجه به دفاع مقدس ۱۲ روزه پیش‌بینی می‌شود دانش‌آموزان با حضور گسترده‌تر، پرشورتر و آگاهانه‌تر از سال‌های گذشته در این روز تاریخی شرکت کنند.

معاونت پرورشی و فرهنگی شهر تهران با اشاره به ویژگی‌های خاص سیزده آبان امسال افزود: دانش‌آموزان کشورمان، برخلاف سال‌های گذشته که جنگ تحمیلی هشت ساله را از طریق کتاب‌ها و روایت‌ها می‌شناختند، خود شاهد حوادث تلخ و جنایات اخیر رژیم صهیونیستی در جنگ تحمیلی دوازده‌روزه بوده‌اند. آنان با چشم خود تصاویر واقعی مقاومت، ایثار و شهادت را دیده‌اند و حتی برخی از هم‌سن‌وسالان و هم‌کلاسی‌های خود را در این حوادث از دست داده‌اند.

قربانی مهر ادامه داد: به همین دلیل، مراسم سیزده آبان امسال برای دانش‌آموزان کشور، به‌ویژه در تهران، رنگ و بوی متفاوتی دارد. ما انتظار داریم این حضور نه‌تنها پرشور بلکه آگاهانه، هدفمند و همراه با بصیرت انقلابی باشد تا پیام روشنی از اتحاد و بیداری ملت ایران به گوش جهانیان برسد.

معاون پرورشی شهر تهران تصریح کرد: از چند هفته پیش، جلسات هماهنگی با مدیران مدارس، مربیان پرورشی و تشکل‌های دانش‌آموزی آغاز شده و مدارس پایتخت در حال آماده‌سازی برنامه‌های فرهنگی، هنری و تبیینی ویژه این روز هستند. اجرای سرود‌های دانش‌آموزی، تولید آثار هنری و رسانه‌ای، برپایی نمایشگاه‌های عکس و پوستر و همچنین برگزاری همایش‌های گفتمانی با محوریت استکبارستیزی از جمله برنامه‌های پیش‌بینی‌شده برای این مناسبت است.

وی با بیان این که دانش‌آموزان امسال بیش از گذشته معنا و مفهوم واقعی سیزده آبان را درک کرده‌اند، تصریح کرد: سیزده آبان نماد ایستادگی، عزت و استقلال ملت ایران در برابر زورگویان جهان است. دانش‌آموزان عزیز ما با حضور گسترده خود در این مراسم، بار دیگر فریاد آزادی‌خواهی و نفرت از استکبار جهانی، به‌ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی را طنین‌انداز خواهند کرد.

قربانی مهر ابراز امیدواری کرد که با مشارکت فعال مدارس، خانواده‌ها و نهاد‌های فرهنگی، سیزده آبان امسال به صحنه‌ای از نمایش وحدت، بصیرت و پویایی نسل جوان تبدیل شود و دانش‌آموزان ما با همان روحیه انقلابی، بار دیگر مشت محکمی بر دهان استکبار جهانی بکوبن.

امروز نسلی تازه قد برافراشته است تا راه ناتمام ایستادگی را ادامه دهد؛ نسلی که دیگر ۱۳ آبان را در کتاب‌ها نمی‌خواند، بلکه آن را در خبرها، تصویرها و واقعیت‌های تلخ جهان امروز لمس می‌کند. حضور آگاهانه‌ی دانش‌آموزان در این روز، نشان از بلوغی دارد که از گذشته الهام می‌گیرد و چشم به آینده دارد.