سناریوی «روز قیامت» از نگاه نظامیان صهیونیست؛ چرا اسرائیل نگران است؟

باشگاه خبرنگاران جوان – هشدار‌های پیاپی مقامات و ژنرال‌های بازنشسته ارتش رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر تصویری بی‌سابقه از وضعیت امنیتی این رژیم ارائه می‌دهد. اگر تا پیش از هفتم اکتبر ۲۰۲۳، امنیت اسرائیل یک «افسانه شکست‌ناپذیر» معرفی می‌شد، امروز بسیاری از همین فرماندهان تأکید می‌کنند که «طوفان‌الاقصی» تنها آغاز فروپاشی بود. همین چند روز پیش شبکه ۱۳ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد ۶۰۰ مسئول سابق در نهاد‌های امنیتی این رژیم در نامه‌ای به یسرائیل کاتز، وزیر جنگ کابینه نتانیاهو نسبت به خطر افزایش تروریسم یهودی در کرانه باختری هشدار دادند.

از سوی دیگر ژنرال اسحاق بریک از منتقدان اصلی نظامی و امنیتی تل‌آویو، با عنوان کردن «سناریوی روز قیامت» هشدار می‌دهد که حمله‌ای هم‌زمان از چند جبهه می‌تواند اسرائیل را از درون و بیرون فرو بریزد. تحلیل گفته‌های او در کنار بررسی منابع عربی نشان می‌دهد که ساختار امنیتی رژیم با بحرانی مواجه است که حتی در سخت‌ترین جنگ‌های چند دهه اخیر تجربه نکرده است.

بحران امنیتی فقط محدود به میدان جنگ نیست. ارتش اسرائیل که روزگاری با تبلیغات رسانه‌ای خود را قدرتمندترین ارتش منطقه معرفی می‌کرد، اکنون با کمبود نیرو‌های انسانی، افسران باتجربه و نیرو‌های ذخیره مواجه است. گزارش‌های داخلی ارتش نشان می‌دهد که صهیونیست‌ها بیش از ۱۶۰۰ افسر در رده‌های میانی و ارشد کمبود دارند و پیش‌بینی می‌شود تا ۳۰ درصد فرماندهان ارشد در سال‌های آینده از خدمت خارج شوند. تنها ۳۷ درصد افسران مایل به تمدید قرارداد خود هستند و نیرو‌های ذخیره، که ستون اصلی ارتش بودند، در حال کاهش هستند. این آمار نه فقط عدد، بلکه نشانه پایان افسانه‌ای است که بیش از هفت دهه با خون فلسطینی‌ها ساخته شده بود.

جنگ چندجبهه‌ای

ژنرال بریک هشدار می‌دهد که اسرائیل دیگر توان مدیریت یک جنگ محدود یا تک‌جبهه‌ای را ندارد. طبق تحلیل این ژنرال صهیونیست محور مقاومت شامل حماس، جهاد اسلامی، حزب‌الله، انصارالله یمن و گروه‌های فعال در سوریه و کرانه باختری، مراحل آماده‌سازی حمله‌ای هماهنگ و چندمحوره را آغاز کرده است. این حمله از شمال، شرق و جنوب انجام خواهد شد و بخش بزرگی از آن شامل یورش زمینی و بمباران گسترده است. تحلیلگران عربی نیز تأکید دارند که معادله تک‌جبهه‌ای فرو ریخته و محور مقاومت اکنون ساختار یکپارچه‌ای یافته است که توانایی هماهنگی عملیات همزمان در چند جبهه را دارد.

بحران تنها محدود به توان رزمی نیست. کمبود افسران باتجربه، فشار روانی و کاهش انگیزه نیرو‌های ذخیره، ترکیبی مرگبار برای ارتش اسرائیل ایجاد کرده است. افسران کم‌تجربه به سرعت در رده‌های حساس قرار گرفته‌اند، در حالی که نیرو‌های ذخیره با مشکلات مالی و روانی مواجه‌اند و بسیاری در سال‌های آینده حاضر به بازگشت نخواهند بود. این وضعیت، ارتش را به نیرویی توخالی تبدیل کرده که فقط روی کاغذ بزرگ به نظر می‌رسد. در چنین شرایطی، هر حمله هم‌زمان محور مقاومت می‌تواند نه تنها جبهه نظامی، بلکه ساختار لجستیک و امنیتی داخلی اسرائیل را به شدت تحت فشار قرار دهد و حتی بحران داخلی را شعله‌ور کند.

تهدید محور شمالی

حزب‌الله پس از جنگ ۲۰۲۵ توانمندی خود را به سرعت بازسازی کرده است. ساختار موشکی، پهپاد‌ها و نیرو‌های نخبه رزمی ارتقاء یافته‌اند. این تحرکات نشان می‌دهد که محور شمالی اکنون تهدیدی بسیار جدی‌تر از گذشته است و توافقات آتش‌بس نیز مانع از آمادگی رزمی این گروه نشده است. در صورت آغاز عملیات مشترک، توان ارتش اسرائیل برای مدیریت همزمان چند جبهه به شدت محدود خواهد شد. علاوه بر این، کمبود افسران مجرب و کاهش انگیزه نیرو‌های ذخیره، توان عملیاتی ارتش را به شکل چشمگیری تضعیف کرده است. این وضعیت موجب تصمیم‌گیری‌های ضعیف‌تر، افزایش اشتباهات میدانی و تلفات نیرو‌ها خواهد شد. تحلیلگران معتقدند که ترکیب این عوامل، اسرائیل را در معرض فروپاشی عملیاتی در شمال قرار داده است و هر سناریوی جدیدی می‌تواند ساختار دفاعی این رژیم را با تهدیدات بی‌سابقه مواجه کند.

تهدید شرق و اردن

ایجاد هسته‌های نظامی و شبکه‌های مسلح در مرز اردن، از دیگر تهدید‌های بالقوه است که ژنرال بریک به آن اشاره کرده است. برخی افراد بازداشت‌شده آموزش‌هایی در لبنان دیده‌اند و ارتباط آنها با گروه‌های همسو با ایران محتمل است. هدف، ایجاد یک جبهه شرقی برای وارد کردن فشار هم‌زمان بر اسرائیل در چند محور است. اگر این شبکه‌ها فعال شوند، ارتش اسرائیل مجبور خواهد شد منابع محدود خود را بین سه جبهه تقسیم کند، امری که در شرایط فعلی با کمبود نیرو‌های ذخیره و افسران مجرب، تقریباً غیرممکن است.

در کنار تهدید‌های نظامی، فشار اقتصادی نیز وضعیت را پیچیده کرده است. نیرو‌های ذخیره که مدت‌ها از کسب و کار خود دور بوده‌اند، اکنون با بدهی و مشکلات مالی مواجه‌اند و بسیاری از جوانان آموزش‌دیده، اسرائیل را ترک می‌کنند. این مهاجرت، ستون آینده ارتش را تهدید می‌کند و ترکیب آن با کمبود افسران، عملاً توان عملیاتی رژیم را در شرایط بحرانی به شدت کاهش می‌دهد.

محور جنوبی و یمن

عملیات پهپادی و موشکی انصارالله یمن در دریای سرخ و دریای عرب، مسیر‌های تجاری اسرائیل و کشور‌های غربی را تهدید کرده است. رسانه‌های یمنی گزارش داده‌اند که نیرو‌های آموزش‌دیده انصارالله سال‌ها در سوریه حضور داشته‌اند و اکنون توان عملیات مستقیم علیه اسرائیل را پیدا کرده‌اند. این وضعیت یک جبهه جدید در جنوب ایجاد کرده که در محاسبات قدیمی ارتش وجود نداشت و می‌تواند ساختار لجستیک و امنیتی رژیم را از کار بیندازد.

فروپاشی امنیت داخلی

بحران فقط محدود به جبهه‌های خارجی نیست. در مناطق اشغالی، بدوی‌های جنوب و گروه‌هایی از عرب‌های ساکن سرزمین‌های ۱۹۴۸ با داشتن سلاح‌های فراوان، تهدید بالقوه‌ای برای شهر‌ها محسوب می‌شوند. پایگاه‌های نظامی در وضعیت فاجعه‌باری قرار دارند و سرقت سلاح و تجهیزات گسترده شده است. تحلیلگران هشدار می‌دهند که کمبود نیرو‌های آموزش‌دیده، ضعف فرماندهی و کاهش انگیزه کارکنان می‌تواند منجر به بحران امنیت داخلی و فروپاشی نظم عمومی شود.

این وضعیت همچنین اعتماد جامعه به ارتش و کابینه را کاهش داده و شکاف میان جامعه و رهبری سیاسی را تشدید کرده است. هر حادثه کوچک می‌تواند جرقه آشوب داخلی و بحران اجتماعی شود، سناریویی که ژنرال بریک آن را به عنوان «روز قیامت داخلی» تشریح کرده است.

نتیجه‌

اسرائیل دیگر توان اداره یک جنگ منطقه‌ای یا حتی بحران داخلی هم‌زمان را ندارد. ترکیب کمبود نیروی انسانی آموزش‌دیده، کاهش انگیزه ذخیره‌ها، شکاف اجتماعی، فشار اقتصادی و تهدید‌های چندجبهه‌ای، رژیم صهیونیستی را در آستانه فروپاشی امنیتی و اجتماعی قرار داده است. سناریوی «روز قیامت» از نگاه ژنرال‌ها، اعترافی آشکار به تغییر کامل موازنه قدرت در منطقه است. این واقعیت، امروز نه در تحلیل دشمنان، بلکه در روایت نظامیان صهیونیست آشکار شده است؛ بحران داخلی، ارتش خسته و ناتوان، اسرائیل را به لبه پرتگاهی برده که بازگشت از آن بسیار دشوار خواهد بود.

منبع: مهر