دیدار دوستانه و جذاب میان دو قدرت سنتی فوتبال آسیا و آفریقا، ایران و مصر، که می‌توانست صرفاً ضیافتی برای نمایش تکنیک و تاکتیک در مستطیل سبز باشد، حالا با اظهارات عجیب و غیرحرفه‌ای مقامات شهر سیاتل، به میدانی برای تسویه‌حساب‌های فرهنگی و تحمیل سبک زندگی غربی تبدیل شده است.

انتشار خبری مبنی بر اینکه برنامه‌های تبلیغاتی مربوط به همجنس‌گرایان در جریان بازی ایران و مصر طبق برنامه اجرا خواهد شد و تأکید مسئولان شهری بر اینکه «دو کشور باید به سنت این شهر احترام بگذارند»، مصداق بارز گروگان‌گیری ورزش توسط سیاست و ایدئولوژی است.

برای درک عمق این رفتار متناقض، لازم است این سناریوی طراحی‌شده را از چند منظر بنیادین کالبدشکافی کنیم:

۱. سقوط اصل بی‌طرفی و استاندارد‌های دوگانه

فیفا و نهادهای بین‌المللی ورزش همواره شعار «جدایی ورزش از سیاست» و «احترام به عقاید مختلف» را سر می‌دهند. اما آنچه در سیاتل در حال وقوع است، نقض آشکار این اصول است. چطور ممکن است که استفاده از شعارهای مذهبی یا سیاسی کشورهای شرقی و اسلامی در ورزشگاه‌های اروپایی و آمریکایی با جریمه‌های سنگین و محرومیت مواجه شود، اما تبلیغ و ترویج نمادهای دگرباشان جنسی تحت عنوان «سنت شهر سیاتل» نه‌تنها مجاز، بلکه به تیم‌های میهمان تحمیل می‌شود؟

این یک استاندارد دوگانه آشکار است. اگر ورزشگاه محل تلاقی فرهنگ‌هاست، چرا فرهنگ، مذهب و عرف اجتماعی دو کشور ایران و مصر (که هر دو دارای پیشینه غنی فرهنگی و مذهبی مخالف با این جریان هستند) نادیده گرفته می‌شود؟

۲. میزبانی یا تحمیل فرهنگی؟ (Cultural Imposition)

در پروتکل‌های بین‌المللی، «میزبان» وظیفه دارد محیطی امن، خنثی و عادلانه برای برگزاری مسابقه فراهم کند. اظهارات مقام مسئول در سیاتل مبنی بر اینکه «داشتن پرچم در داخل ورزشگاه یک رفتار کاملاً سیاتلی است» و «ما دخالتی نمی‌کنیم»، فرار رو به جلو و شانه خالی کردن از مسئولیت میزبانی است.

وقتی شما میزبان دو تیم از کشورهایی با بافت فرهنگی خاص هستید، اصرار بر اجرای برنامه‌هایی که در تضاد مستقیم با ارزش‌های اخلاقی و عرفی آن ملت‌هاست، دیگر نامش میزبانی نیست؛ نامش «تجاوز فرهنگی نرم» و سوءاستفاده از تریبون ورزش برای عادی‌سازی ناهنجاری‌های مورد پسند غرب است. احترام باید دوطرفه باشد؛ نمی‌توان به بهانه سنت یک شهر، به سنت‌های هزاران ساله دو ملت توهین کرد.

۳. تمرکززدایی از متن ورزش

فوتبال، ورزش تمرکز و هیجان خالص است. تبدیل کردن سکوهای ورزشگاه به محلی برای میتینگ‌های جنسیتی و سیاسی، خیانت به روح فوتبال است. تماشاگری که برای دیدن هنرنمایی ستاره‌های ایران و مصر بلیت خریده است، نباید قربانی نمایش‌های تبلیغاتی شود که هیچ سنخیتی با ذات فوتبال ندارند.

این اقدامات عملاً تمرکز بازیکنان و کادر فنی را برهم می‌زند و جو ورزشگاه را از یک محیط ورزشی به یک محیط تنش‌زای اجتماعی تبدیل می‌کند. آیا سیاتل تضمین می‌دهد که این اقدامات تحریک‌آمیز، منجر به تقابل میان هواداران و ایجاد ناامنی در ورزشگاه نشود؟

۴. سکوت فیفا و خطر بدعت‌گذاری

خطرناک‌تر از رفتار مقامات سیاتل، سکوت احتمالی نهادهای ناظر است. اگر امروز در قبال جمله آمرانه «ایران و مصر باید احترام بگذارند» سکوت شود، فردا هر میزبان دیگری به خود اجازه می‌دهد تا هر نوع ایدئولوژی سیاسی یا انحراف اخلاقی را تحت لوای «سنت شهر ما» به تیم‌های میهمان دیکته کند.

نتیجه‌گیری

آنچه در سیاتل برنامه‌ریزی شده، آزمونی بزرگ برای دیپلماسی ورزشی است. این اتفاق نشان می‌دهد که غرب، ورزش را نه ابزاری برای صلح و نزدیکی ملت‌ها، بلکه ابزاری برای «همسان‌سازی فرهنگی» و تحمیل ارزش‌های خود به جهان می‌داند.

انتظار می‌رود فدراسیون‌های فوتبال ایران و مصر، با واکنشی قاطع و دیپلماتیک، به برگزارکنندگان یادآوری کنند که زمین فوتبال، سیرک تبلیغاتی نیست و احترام به میهمان، شرط اول میزبانی در هر تمدن متمدنی است. ورزش باید پاک بماند؛ پاک از آلودگی‌هایی که سعی دارند به نام آزادی، استبدادِ عقیده را فریاد بزنند.