داده‌های تازه منتشرشده از سوی نهادهای معتبر آماری نشان می‌دهد که شمار دانشجویان ایرانی خارج از کشور نه‌تنها رو به افزایش بوده، بلکه در یک بازه‌ کوتاه، جهش فوق‌العاده‌ای را تجربه کرده و رکوردهای جدیدی را به ثبت رسانده است. این گزارش با تکیه بر جدیدترین آمارهای موجود، تصویری دقیق از وضعیت کنونی، مقاصد اصلی و شتاب فزاینده مهاجرت تحصیلی ایرانیان ارائه می‌دهد.

بر اساس تازه‌ترین داده‌های رسمی منتشرشده از سوی مؤسسه آمار یونسکو (UIS) و همچنین آمارهای ملی کشورهای مقصد، روند مهاجرت تحصیلی ایرانیان در سال‌های اخیر با شتابی کم‌سابقه ادامه یافته و به ثبت رکوردهای جدید منجر شده است.

داده‌های UIS نشان می‌دهد تعداد دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی در سال ۲۰۲۳ به ۶۰ هزار و ۹۹ نفر رسیده است. این رقم در سال ۲۰۲۲ برابر با ۴۹ هزار و ۵۳۴ نفر بوده و تنها در فاصله یک‌سال، افزایشی بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر را ثبت کرده است. مقایسه این آمار با سال ۲۰۰۰ که شمار دانشجویان ایرانی در این مقاصد ۱۰ هزار و ۴۹۵ نفر گزارش شده بود، از رشد حدود شش‌برابری طی ۲۳ سال حکایت دارد؛ این آمار صرفاً شامل آمریکای شمالی (ایالات متحده و کانادا) و اروپای غربی است و دانشجویان ایرانی در کشورهایی مانند ترکیه، آسیای شرقی و اروپای شرقی را در بر نمی‌گیرد.

همزمان، جدول «۱۰ مقصد اصلی دانشجویان ایرانی» که بر پایه جدیدترین داده‌های در دسترس تا سال ۲۰۲۴ تنظیم شده است، نشان می‌دهد شمار کل دانشجویان ایرانی خارج از کشور از ۶۰ هزار و ۳۹۹ نفر در سال ۲۰۲۰ به ۱۱۰ هزار و ۸ نفر رسیده است؛ افزایشی که بیانگر رشد ۸۲ درصدی این جمعیت در فاصله تنها چهار سال است.

بر پایه این جدول، ترکیه با ۲۸ هزار و ۹۲۴ دانشجو در سال ۲۰۲۴ در رتبه نخست جذب دانشجویان ایرانی قرار دارد. شمار دانشجویان ایرانی در این کشور نسبت به سال ۲۰۲۰ رشدی ۱۵۸ درصدی را ثبت کرده است. کانادا با ۲۴ هزار و ۹۶۰ دانشجو در سال ۲۰۲۳ دومین مقصد اصلی دانشجویان ایرانی است و آلمان با ۱۳ هزار و ۲۷۹ دانشجو در سال ۲۰۲۳ در جایگاه سوم قرار دارد. ایتالیا با ۱۳ هزار و ۸۱ دانشجو در سال ۲۰۲۴ رتبه چهارم و ایالات متحده آمریکا با ۱۲ هزار و ۴۳۰ دانشجو در سال ۲۰۲۴ در رتبه پنجم قرار گرفته‌اند.

بر اساس همین داده‌ها، ایتالیا بالاترین نرخ رشد را در میان مقاصد اصلی داشته و شمار دانشجویان ایرانی در این کشور نسبت به سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۱۱ درصد افزایش یافته است. پس از آن، ترکیه با ۱۵۸ درصد و استرالیا با ۱۰۳ درصد رشد، در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در ایالات متحده آمریکا نیز تعداد دانشجویان ایرانی از ۹ هزار و ۶۱۴ نفر در سال ۲۰۲۰ به ۱۲ هزار و ۴۳۰ نفر در سال ۲۰۲۴ رسیده است.

مجموع این ارقام از ثبت یک جهش کم‌سابقه در مهاجرت تحصیلی ایرانیان طی سال‌های اخیر حکایت دارد؛ جهشی که در بازه زمانی کوتاه، به افزایش چشمگیر حضور دانشجویان ایرانی در مقاصد اصلی آموزشی جهان منجر شده است.