«نقشه رنج» مجموعه شعر قابل اعتنایی است

غلامرضا طریقی:

 به گزارش خبرگزاری آنا، نشست رونمایی و بررسی مجموعه شعر محاوره «نقشه رنج» با حضور غلامرضا طریقی و ابراهیم اسماعیلی اراضی، شاعر و منتقد ادبی، علیرضا پوراستاد، خواننده، امید روزبه، ترانه‌سرا، امیرعلی سلیمانی شاعر و مدیر نشر نزدیکتر و جمعی از شاعران و ترانه‌سرایان در باغ کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای نشست امیرعلی سلیمانی، مدیر نشر نزدیکتر گفت: من دوسال پیش به محمدرضا صبوریان پیشنهاد چاپ دادم و گفتم که آثارش شایستگی چاپ دارد و می‌توان بخش عمده‌ای از آثار این مجموعه را جزو شعر‌های موفق محاوره قرار داد، اما طول کشید تا پس از مشورت با اساتیدش، در نهایت مجموعه را در اسفند ۱۴۰۳ به چاپ رساندیم و باید اشاره کنم که این مجموعه در بین ۸۰۰ مجموعه شعر، چهارمین کتاب شعر محاوره و ترانه‌ای است که ما در نشر نزدیکتر به چاپ رسانده‌ایم و «نقشه رنج» جزو معدود آثار خوبی بوده که ترغیب شده‌ایم در حوزه شعر محاوره و ترانه کتاب چاپ کنیم.

وی ادامه داد: چاپ کتاب ترانه نسبت به چاپ کتاب شعر بالقوه مخاطراتی دارد، چراکه من ترانه را چیزی اعم از شعر می‌دانم و اینکه یک ترانه‌سرا تصمیم بگیرد مجموعه خود را منتشر کند، تن به نقد ادبی می‌دهد، چون بعید میدانم برای اهالی موسیقی شاید چندان اهمیت نداشته باشد که یک کتاب ترانه چاپ شده است. این یعنی محمدرضا صبوریان به ما اجازه می‌دهد به کتابش با معیار‌های ادبی نگاه کنیم و این شهامت را داشته که کتابش را در معرض نقد ادبی قرار دهد و به همین دلیل ما به جای کتاب ترانه، می‌توانیم به این مجموعه کتاب شعر بگوییم و من نیز به عنوان ناشر با مشورت مولف روی جلد کتاب قید کردم که که کتاب شعر محاوره است.

امیدوارم صبوریان با «نقشه رنج» به بازار موسیقی برسد

سلیمانی تصریح کرد: من امیدوارم این آثار استاندارد که در «نقشه رنج» وجود دارد، به خوبی به بازار موسیقی راه پیدا کند و به نظرم اگر محمدرضا صبوریان که جوان و با انگیزه است، خود را به فضای موسیقی نزدیک کند احتمالا شاهد پخش آثار ارزشمندتری هستیم نسبت به آثاری که اکنون در فضای مارکت موسیقی وجود دارد.

این شاعر و ترانه‌سرا با اشاره به حضور امید روزبه در جلسه و آثار او با محسن چاوشی گفت:‌ای کاش کسانی که در فضای مکتوب موفق هستند را به بازار موسیقی معرفی کرد و به عنوان مثال امید روزبه که در جلسه حضور دارد جزو معدود چهره‌هایی است از این راه وارد شده و جزو معدود چهره‌هایی است که در جایگاهی ایستاده که حق اوست.

اهمیت هویت آثار برای صدا‌های مختلف در موسیقی

امید روزبه، ترانه‌سرا در ادامه این نشست بیان کرد: بنا به شرایط و کاهلی فرصت نشده که کتاب را به صورت کامل را بخوانم، اما روز‌هایی وجود داشته که کنار یکدیگر بودیم و ترانه‌های محمدرضا را شنیده‌ام و آثار او را دنبال کرده‌ام. امیدوارم او همان مسیری که باید را برود، چراکه وقتی شاعر کتاب چاپ می‌کند پشت خود را خالی می‌کند و یا باید کنار بکشد و یا ادامه دهد، بنابراین می‌توان محک جدی‌تری برای مسیر یک مولف باشد.

وی ادامه داد: ظرافت‌های بسیار خوبی همیشه در ترانه‌های محمدرضا صبوریان دیده‌ام، اما هویت مولف نکته‌ای است که بسیار مهم است و چه بسا او اکنون، بعد چاپ کتاب آن را به دست بیاورد. خیلی مهم است که وقتی مجموعه را می‌خوانم بدانم که این قلم کیست، چه برای محسن چاوشی بنویسد و چه برای علیرضا قربانی و رضا صادقی. حتما با استمراری که محمدرضا صبوریان دارد می‌دانم که به آن خواهد رسید.

روندی که محمدرضا صبوریان در ۲ سال طی کرده، بقیه در ۶ سال طی می‌کنند

غلامرضا طریقی، شاعر و ترانه‌سرا نیز در ادامه این نشست بیان کرد: من تقریبا همه آثار محمدرضا صبوریان را از زبان خود او در جلسات شنیده‌ام و پیش از چاپ هم این محبت را داشت که مجوعه را فرستاد و مورد مطالعه قرار دادم و نکاتی در جهت اصلاح به او گفتم، بنابراین یادداشتی برای این جلسه ننوشتم، چون تصور می‌کردم بدیهی‌ترین کار برای من صحبت کردن درباره اوست. اما امید روزبه که صحبت کرد، دیدم که چقدر ذهنم خالی است، اما به نظرم محمدرضا صبوریان همان‌طور که امید روزبه گفت، اگر به خودش و ماهیت کارش اعتقاد داشته باشد و مسیرش را درست طی کند، یکی از کسانی است که به زودی اسمش را خیلی بسیار خواهیم شنید.

وی ادامه داد: «نقشه رنج» به عنوان نقشه راه محمدرضا صبوریان کتاب قابل اعتنایی است و با توجه که او این مجموعه را ۲۳ سالگی نوشته آن را خیلی قابل اعتناتر می‌کند، اما او باید این را پله اول کار خود بداند. چون من در جریان روند کار او بودم، می‌دانم روند پیش رفتنش بیشتر از زمانی است که دارد طی می‌کند. یعنی روندی که در دو سال گذشته طی کرده، احتمالا دیگران در شش هفت سال طی می‌کنند. دلیلش هم علاقه و پیگیری خودش است و جدیتی که در شعر دارد. این به نظرم فاکتور مثبتی است و به او کمک می‌کند؛ به شرطی که در دوراهی‌ها و بزنگاه‌ها انتخاب‌های درست داشته باشد.

طریقی افزود: یکی از بزنگاه‌هایی که محمدرضا با آن درگیر است، درگیری ساحت شعر محاوره با ساحت شعر ترانه است. او دوست دارد هم کار محاوره‌ای بنویسد، هم وسوسه خوانده شدن و دیده شدن سراغش می‌آید و ترانه را دوست دارد. به همین خاطر بخشی از کارش به سمت شاعری کردن می‌رود و یک بخشی هم به طرف ترانگی عامه‌پسند روزمره. می‌توانی بعضی از خط‌های شعرش را جدا کنی و بگویی این خطوط هیج نسبتی با فلان شعر ندارد؛ بنابراین باید تکلیف خودش را در این مورد مشخص کند. اگر قرار است ترانه بنویسد، بداند در چه ساحتی و با چه محدوده‌ای ترانه بنویسد.

موفقیت شگفت‌آور مولف در نوشتن سه‌لختی

این شاعر بیان کرد: محمدرضا اغلب شعرهایش را با دو تا وزن می‌نویسد، وزن‌هایی که یا رایج‌تر است یا برای آهنگسازان معقول‌تر است. همین باعث محدودیتش شده است. یک نکته دیگر در شعرش هم اینکه در کار‌های سه لختی به طرز شگفت‌آوری موفق‌تر است. این هم مربوط به این است که ذهن شاعرانه ترش دارد و نشان می‌دهد هر جا که دستش بازتر است و می‌تواند از کلمات بیشتری استفاده کند موفق‌تر است.

اصلی‌ترین مساله زندگی محمدرضا شعر است، درحالیکه شعر با رشته تحصیلی و شغل او همخوان نیست، اما در جمع ما پیگیرتر از او در شعر نیست و تمام لحظه‌های شبانه‌روز او با شعر می‌گذرد. همچنین جسارت، سن کم و ادب او نیز فاکتور‌ها و مولفه‌های مثبتی است که موفقیت او را تضمین خواهد کرد و به نظرم کتاب بعدی او نقطه عطفی در شعر محاوره و ترانه کشور است که در آینده همه به آن ارجاع خواهند داد، اما «نقشه رنج» هم در مقایسه با همه مجموعه‌هایی که در چندسال گذشته دیدم مجموعه موفقی است و اگر بهتر نباشد، بدتر نیست.

محمدرضا صبوریان خاطره خوب من از پایگاه نقد شعر است

ابراهیم اسماعیلی اراضی، شاعر و منتقد ادبی نیز در ادامه گفت: محمدرضا صبوریان یکی از خاطره‌های خوب من از پایگاه نقد شعر است. او از دوستانی است که از همان موقع جدیتش بارز بود و هروقت شعر جدیدی می‌فرستاد، پیشرفتش را می‌دیدم. او همیشه دنبال این می‌گردد که چیزی یاد بگیرد و چیزی به شعرش اضافه کند. کاملا مشخص است که او روی کار خود وقت می‌گذارد و این کار را سرسری نمی‌گیرد و سعی میکند تا جای ممکن بند معمولی نداشته باشد، اما یک جا‌هایی هم حس میکنم زود اقناع میشود. وقتی یک کشفی در سطرش اتفاق می‌افتد اقناع می‌شود و گاهی از پیوستگی و هارمونی و فرم و ساختار شعرش کوتاه می‌آید. البته شاید با توجه به تجربه و سن او انتظار زیادی داریم ولی در کار‌های بعدی باید به آن توجه کند، اما در کل باید گفت که مجموعه شعر محمدرضا صبوریان که حتی عنوان و طرح جلد آن را هم خیلی دوست داشتم مجموعه ارزشمندی است.

محمدرضا صبوریان، مولف کتاب نیز در ادامه بیان کرد: سال ۱۳۹۸ وقتی شروع به نوشتن کرده بودم آثار خود را به پایگاه نقد شعر ارسال می‌کردم و استاد اسماعیلی اراضی با نقد آثار باعث انگیزه و ادامه راه برای من شدند و ۲ سال پیش نیز در نمایشگاه کتاب بود که ایشان پیشنهاد چاپ کتاب را من دادند. پس از آن امیرعلی سلیمانی به عنوان ناشر پیشنهاد چاپ داد و در نهایت با مشورت استاد غلامرضا طریقی کتاب را در اسفند ۱۴۰۳ منتشر کردم. اگر اکنون در پله اول قرار دارم مدیون این سه نفر هستم و امید روزبه و احسان رعیت که از هرکدام از آنها مواردی را در نوشتن آموختم.